Tổng quan
Anhidrosis là gì?
Anhidrosis, hay còn gọi là chứng không đổ mồ hôi, là tình trạng một hoặc nhiều vùng trên cơ thể không thể đổ mồ hôi (thoát mồ hôi) một cách bình thường. Đổ mồ hôi là cơ chế giúp cơ thể giải tỏa nhiệt và hạ nhiệt. Khi không thể đổ mồ hôi, cơ thể sẽ bị quá nhiệt, dẫn đến những hậu quả nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.
Anhidrosis phổ biến như thế nào?
Hiện chưa có thống kê chính xác về số lượng người mắc chứng anhidrosis. Nhiều trường hợp nhẹ có thể không nhận thấy mình không đổ mồ hôi hoặc không tìm đến bác sĩ.
Triệu chứng và Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra Anhidrosis?
Anhidrosis xảy ra khi tuyến mồ hôi không hoạt động bình thường. Có nhiều nguyên nhân khác nhau, một số người mắc bệnh từ khi sinh ra, trong khi những người khác phát triển bệnh này trong quá trình sống.
Các nguyên nhân đã biết khác của anhidrosis bao gồm:
-
Do thuốc: Nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng đến chức năng của tuyến mồ hôi. Thuốc kháng cholinergic là nguyên nhân phổ biến nhất liên quan đến thuốc. Ví dụ như glycopyrrolate (Cuvposa®, Robinul®), doxepin (Silenor®, Zonalon®), atropine (Atropen®), cyproheptadine và hyoscyamine (Levsin/SL®, Hyosyne®). Các nhóm thuốc khác và ví dụ bao gồm:
- Thuốc chống trầm cảm ba vòng (amitriptyline).
- Thuốc kháng histamine (diphenhydramine [Benadryl®, Nytol®]).
- Thuốc chống co thắt bàng quang (oxybutynin [Ditropan XL], tolterodine [Detrol®]).
- Thuốc an thần / chống nôn (chlorpromazine, clozapine [Clozaril®], quetiapine [Seroquel®]).
- Thuốc chống động kinh (topiramate [Topamax®], zonisamide [Zonegran®]).
- Thuốc hạ huyết áp (clonidine [Catapres®]).
- Opioids (fentanyl, morphine, hydrocodone, oxycodone).
- Thuốc liệt thần kinh cơ (botulinum toxins).
-
Tổn thương thần kinh: Các bệnh lý như bệnh thần kinh do tiểu đường, hội chứng Guillain-Barré, bệnh Parkinson và bệnh Ross có thể gây tổn thương thần kinh, ảnh hưởng đến chức năng của tuyến mồ hôi.
-
Bệnh da: Các bệnh da như bệnh vẩy nến, xơ cứng bì và viêm da tắc nghẽn có thể làm tắc nghẽn tuyến mồ hôi và gây ra anhidrosis.
-
Mất nước nghiêm trọng: Tình trạng mất nước nghiêm trọng có thể làm giảm lượng mồ hôi sản xuất.
-
Rối loạn di truyền: Một số rối loạn di truyền hiếm gặp, chẳng hạn như loạn sản ngoại bì giảm mồ hôi, có thể gây ra anhidrosis bẩm sinh.
-
Tuổi tác: Khả năng đổ mồ hôi có thể giảm dần theo tuổi tác.
Dấu hiệu và triệu chứng của Anhidrosis là gì?
Các dấu hiệu và triệu chứng của anhidrosis bao gồm:
- Ít hoặc không đổ mồ hôi
- Chóng mặt
- Đỏ bừng mặt
- Chuột rút cơ bắp
- Suy nhược toàn thân
- Cảm thấy nóng và không thể hạ nhiệt
Bạn có thể mất khả năng đổ mồ hôi ở một số khu vực cụ thể trên cơ thể, hoặc tình trạng này có thể xảy ra trên toàn bộ cơ thể. Một dạng khác của anhidrosis là thiếu mồ hôi hoặc rất ít mồ hôi ở một số vùng cơ thể, nhưng lại đổ mồ hôi nhiều ở các vùng khác. Điều này xảy ra do cơ thể đang cố gắng bù đắp cho sự thiếu hụt mồ hôi ở một hoặc nhiều vùng khác. Thông thường, đây không phải là tình huống nguy hiểm vì cơ thể vẫn có thể hạ nhiệt.
Cần làm gì khi gặp các triệu chứng của Anhidrosis?
Hãy hẹn gặp bác sĩ để được tư vấn và thăm khám. Trao đổi với bác sĩ về tình trạng không thể đổ mồ hôi và các triệu chứng khác mà bạn gặp phải.
Nếu bạn gặp các triệu chứng này trong môi trường nóng, hãy ngay lập tức rời khỏi nơi nóng bức và di chuyển đến khu vực có bóng râm hoặc trong nhà, tốt nhất là có máy lạnh. Nới lỏng quần áo và nếu có thể, hãy chườm khăn mát lên cơ thể. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu các triệu chứng không cải thiện khi bạn hạ nhiệt.
Các biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra do Anhidrosis?
Các trường hợp anhidrosis nghiêm trọng, khi phần lớn hoặc toàn bộ cơ thể không đổ mồ hôi, có thể dẫn đến các bệnh liên quan đến nhiệt nghiêm trọng, bao gồm:
- Kiệt sức do nhiệt: Các dấu hiệu và triệu chứng là suy nhược, buồn nôn, tim đập nhanh sau khi hoạt động gắng sức trong thời tiết nóng. Các phương pháp điều trị bao gồm di chuyển đến nơi mát mẻ hơn, uống nước, chườm mát hoặc tắm mát.
- Sốc nhiệt: Đây là một tình trạng cực kỳ nguy hiểm, đe dọa tính mạng, trong đó nhiệt độ cơ thể tăng lên đến 39,4 độ C trở lên. Sốc nhiệt có thể gây ra lú lẫn, mất ý thức, hôn mê và thậm chí tử vong. Gọi cấp cứu 115 hoặc đưa người bệnh đến bệnh viện. Di chuyển vào bóng râm, cởi bỏ quần áo không cần thiết và làm mát cho người bệnh (sử dụng túi đá, xoa bằng nước mát, đắp khăn ướt mát, phun nước lên cơ thể họ bằng vòi).
Chẩn đoán và Xét nghiệm
Chẩn đoán Anhidrosis như thế nào?
Bác sĩ sẽ hỏi bạn các câu hỏi về khả năng không thể đổ mồ hôi của bạn. Bạn cũng có thể được yêu cầu thực hiện một xét nghiệm mồ hôi. Trong xét nghiệm này, bạn được phủ một lớp bột đổi màu ở những nơi bạn đổ mồ hôi. Bạn được đưa vào buồng để làm cho bạn đổ mồ hôi để xem bộ phận nào trên cơ thể bạn đổ mồ hôi.
Bạn có thể được sinh thiết da để tìm kiếm tổn thương sợi thần kinh để xác định nguyên nhân có thể gây ra anhidrosis. Bạn có thể được thực hiện các xét nghiệm khác để cố gắng xác định các nguyên nhân tiềm ẩn khác gây ra anhidrosis của bạn.
Quản lý và Điều trị
Điều trị Anhidrosis như thế nào?
Nếu anhidrosis là do thuốc, nó có thể hồi phục nếu bạn ngừng dùng thuốc. Không tự ý ngừng thuốc khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ. Nếu một tình trạng bệnh lý gây ra anhidrosis của bạn, tình trạng đó có thể được điều trị. Nếu không tìm thấy nguyên nhân bệnh lý nào khác, việc điều trị anhidrosis có thể giới hạn ở việc tránh các tình huống mà việc thiếu mồ hôi gây ra vấn đề sức khỏe, chẳng hạn như bệnh liên quan đến nhiệt.
Phòng ngừa
Có thể ngăn ngừa Anhidrosis không?
Không thể ngăn ngừa anhidrosis, nhưng bạn có thể thực hiện các biện pháp để tránh bị quá nóng, bao gồm:
- Mặc quần áo rộng rãi, sáng màu. Đội mũ rộng vành.
- Di chuyển đến hoặc ở trong một nơi mát mẻ (có máy lạnh) hoặc di chuyển vào bóng râm.
- Tắm mát hoặc ngồi trong bồn nước mát.
- Giữ đủ nước. Uống nhiều nước, đặc biệt là nước lọc hoặc nước uống thể thao. Không uống rượu hoặc đồ uống chứa caffeine (cà phê, trà, cola, sô cô la).
- Di chuyển chậm rãi, không gắng sức quá mức, không tập thể dục nặng.
- Mang theo một chai nước bên mình mọi lúc mọi nơi. Bạn có thể uống nước hoặc, trong trường hợp khẩn cấp, sử dụng nó để làm mát cơ thể nếu bạn ở bên ngoài và không thể di chuyển đến nơi mát mẻ hơn.
Tiên lượng
Điều gì có thể xảy ra nếu tôi bị Anhidrosis?
Anhidrosis thường là một tình trạng kéo dài suốt đời. Tuy nhiên, tiên lượng của bạn phụ thuộc vào việc có thể tìm ra nguyên nhân tiềm ẩn hay không và liệu nguyên nhân đó có thể điều trị được hay không. Điều trị tình trạng bệnh lý tiềm ẩn sẽ cải thiện anhidrosis. Nếu anhidrosis của bạn là do thuốc, anhidrosis thường có thể hồi phục khi ngừng dùng thuốc đó.
Những điều quan trọng nhất bạn có thể làm nếu bạn được chẩn đoán mắc bệnh anhidrosis là:
- Giữ cho cơ thể mát mẻ bằng cách ở trong môi trường mát mẻ.
- Không gắng sức quá mức.
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa khi ở ngoài trời trong điều kiện thời tiết ấm áp (xem phần phòng ngừa).
- Tìm hiểu các dấu hiệu và triệu chứng của kiệt sức do nhiệt và sốc nhiệt và biết phải làm gì nếu chúng xảy ra (xem biến chứng).
Khi nào tôi nên đến gặp bác sĩ?
Hãy đến gặp bác sĩ:
- Nếu bạn nhận thấy rằng bạn không đổ mồ hôi chút nào hoặc rất ít vào những ngày nóng nực hoặc trong các hoạt động mà bình thường sẽ khiến bạn đổ mồ hôi.
- Nếu bạn nhận thấy rằng bạn hầu như không đổ mồ hôi, đổ mồ hôi ít hơn bình thường (hypohidrosis) hoặc bạn không đổ mồ hôi chút nào.
Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn phát triển các dấu hiệu hoặc triệu chứng của sốc nhiệt (xem biến chứng ở trên).
