Tổng Quan
Bệnh tế bào nuôi thai kỳ là gì?
Bệnh tế bào nuôi thai kỳ (GTD) là một nhóm các khối u phát triển trong tử cung sau khi thụ tinh. Các khối u này bắt nguồn từ các tế bào gọi là nguyên bào nuôi, thường phát triển thành nhau thai trong thai kỳ. Nhau thai là cơ quan kết nối thai nhi với tử cung của mẹ, cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của thai nhi.
Trong bệnh tế bào nuôi thai kỳ, các tế bào nguyên bào nuôi (tế bào giống nhau thai) phát triển bất thường thay vì phát triển thành một nhau thai khỏe mạnh.
Hầu hết các trường hợp GTD xảy ra sớm trong thai kỳ, ngay sau khi tinh trùng thụ tinh với trứng, và được gọi là thai trứng. Mặc dù được gọi là thai kỳ, nhưng những tế bào này không phát triển thành thai nhi. Chúng thường không phải là ung thư (lành tính), mặc dù một số có thể là ung thư và lan sang các mô hoặc cơ quan lân cận. Điều quan trọng là GTD có thể điều trị và chữa khỏi, và hầu hết phụ nữ có thể có thai kỳ khỏe mạnh trong tương lai.
Bệnh tế bào nuôi thai kỳ xảy ra khi nào?
GTD thường xảy ra trong giai đoạn đầu của thai kỳ, nhưng cũng có thể xảy ra:
- Sau sẩy thai hoặc phá thai.
- Sau thai ngoài tử cung (trứng đã thụ tinh làm tổ trong ống dẫn trứng thay vì trong tử cung).
- Sau một thai kỳ bình thường.
Các loại bệnh tế bào nuôi thai kỳ
Có một số loại bệnh tế bào nuôi thai kỳ. Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào loại bệnh.
Thai trứng (Hydatidiform mole hoặc molar pregnancy)
Thai trứng là dạng GTD phổ biến nhất. Thai trứng xảy ra khi các nang giống như quả nho phát triển trong tử cung thay vì nhau thai hoặc thai nhi. Người bệnh có thể cảm thấy có thai và có kết quả xét nghiệm mang thai dương tính, nhưng không thấy thai nhi phát triển trong siêu âm trước sinh. Kết quả xét nghiệm mang thai dương tính là do hormone thai kỳ được sản xuất bên trong nhau thai. Thai trứng cũng có hai dạng: thai trứng hoàn toàn hoặc thai trứng bán phần. Hầu hết các trường hợp thai trứng không phải là ung thư.
Các triệu chứng phổ biến của thai trứng bao gồm chảy máu âm đạo bất thường sớm trong thai kỳ nghi ngờ, có thể có màu đỏ hoặc nâu loãng, và đôi khi bao gồm đau bụng.
Thai trứng xâm lấn (Persistent/invasive molar pregnancy)
Thai trứng xâm lấn là kết quả của thai trứng, có thể phát triển vào cơ tử cung. Không giống như các loại thai trứng khác, thai trứng xâm lấn thường là ung thư. Các tế bào ung thư thường ở lại trong cơ tử cung nhưng có thể lan sang các bộ phận hoặc mô khác của cơ thể nếu không được điều trị.
Ung thư nguyên bào nuôi (Choriocarcinoma)
Ung thư nguyên bào nuôi là một dạng GTD ác tính phát triển và lan rộng nhanh chóng. Nó có thể lan từ cơ tử cung đến âm đạo, phổi và các cơ quan khác, như thận, gan hoặc não. Mặc dù vẫn rất hiếm gặp, nhưng nó phổ biến hơn ở những người đã từng bị thai trứng.
Một số người không có bất kỳ triệu chứng nào, nhưng ở những người có triệu chứng, phổ biến nhất là chảy máu âm đạo bất thường sau khi mang thai, sẩy thai hoặc thai trứng. Một số người bị đau bụng hoặc có máu trong nước tiểu hoặc phân.
U nguyên bào nuôi tại vị trí nhau thai (Placental site trophoblastic tumor – PSTT)
U nguyên bào nuôi tại vị trí nhau thai (PSTT) là một loại GTD cực kỳ hiếm gặp, hình thành nơi nhau thai gắn vào tử cung. PSTT phát triển rất chậm và các triệu chứng có thể xuất hiện nhiều năm sau khi mang thai. PSTT có thể lan vào cơ tử cung và mạch máu, phổi, xương chậu và hạch bạch huyết và cần điều trị tích cực.
U tế bào nuôi dạng biểu mô (Epithelioid trophoblastic tumors – ETT)
Đây cũng là một loại GTD rất hiếm gặp và là ung thư. Giống như PSTT, nó có thể lan đến phổi. ETT cũng có thể phát triển nhiều năm sau khi mang thai.
Tình trạng này phổ biến như thế nào?
GTD xảy ra ở khoảng 1 trên 1.000 ca mang thai ở Hoa Kỳ. Hầu hết các trường hợp GTD là thai trứng. Các trường hợp GTD nghiêm trọng hơn như ung thư nguyên bào nuôi xảy ra ở dưới 1 trên 20.000 ca mang thai.
Bệnh tế bào nuôi thai kỳ có gây tử vong không?
Hầu hết các trường hợp GTD đều được điều trị và chữa khỏi, đặc biệt khi được chẩn đoán sớm. Nhưng các trường hợp GTD tiến triển có thể gây tử vong.
Triệu Chứng và Nguyên Nhân
Triệu chứng của bệnh tế bào nuôi thai kỳ là gì?
Một số người không có triệu chứng của GTD. Những người khác có các triệu chứng giống với thai kỳ hoặc các tình trạng/bệnh khác. Liên hệ với bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Chảy máu âm đạo bất thường hoặc chảy máu không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
- Tử cung lớn hơn so với tuổi thai dự kiến.
- Đau ở vùng bụng hoặc vùng chậu.
- Buồn nôn hoặc nôn sớm hơn dự kiến trong thai kỳ.
- Huyết áp cao hoặc sưng phù tay và chân sớm trong thai kỳ.
- Chảy máu âm đạo kéo dài sau khi sinh con hoặc sẩy thai.
Bệnh tế bào nuôi thai kỳ có thể gây ra cường giáp. Các dấu hiệu của cường giáp bao gồm:
- Tim đập nhanh.
- Run rẩy.
- Giảm cân.
- Đổ mồ hôi.
Nguyên nhân gây ra thai trứng là gì?
Trong một thai kỳ bình thường, trứng được thụ tinh bởi tinh trùng và chứa tất cả thông tin cần thiết để tạo ra phôi và nhau thai. Tập hợp tế bào ban đầu này được gọi là phôi nang. Phôi cuối cùng trở thành thai nhi, trong khi các lớp tế bào nguyên bào nuôi trở thành một phần của nhau thai và giúp kết nối phôi nang với thành tử cung.
Trong thai trứng, do quá trình thụ tinh không diễn ra chính xác, phôi không phát triển chính xác và các tế bào nguyên bào nuôi phát triển thành khối u thay vì một nhau thai khỏe mạnh.
Chẩn Đoán và Xét Nghiệm
Chẩn đoán bệnh tế bào nuôi thai kỳ như thế nào?
Bác sĩ chẩn đoán GTD sau khi xem xét đầy đủ bệnh sử, khám sức khỏe và các xét nghiệm khác để kiểm tra bên trong tử cung. Chẩn đoán GTD có thể bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Đo nồng độ hormone hCG (human chorionic gonadotropin). Nồng độ hCG cao có thể là dấu hiệu của GTD.
- Siêu âm: Sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của tử cung. Siêu âm có thể cho thấy sự hiện diện của thai trứng hoặc các khối u khác.
- Sinh thiết: Lấy một mẫu mô nhỏ từ tử cung để kiểm tra dưới kính hiển vi.
Sau khi GTD được chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung để xem các tế bào ung thư đã lan sang các bộ phận khác của cơ thể hay chưa. Việc tìm hiểu mức độ lan rộng của ung thư được gọi là giai đoạn. Kết quả cho bác sĩ biết giai đoạn ung thư của bạn.
Các giai đoạn ung thư được viết bằng chữ số La Mã là I, II, III và IV. Số càng cao, ung thư càng lan rộng.
Các xét nghiệm được sử dụng để xác định giai đoạn của GTD có thể bao gồm:
- Chụp X-quang ngực: Để xem ung thư đã lan đến phổi hay chưa.
- Chụp CT: Để xem ung thư đã lan đến các cơ quan khác trong cơ thể hay chưa.
- Chụp MRI: Để xem ung thư đã lan đến não hoặc tủy sống hay chưa.
Quản Lý và Điều Trị
Điều trị bệnh tế bào nuôi thai kỳ như thế nào?
Việc điều trị bệnh tế bào nuôi thai kỳ khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như:
- Loại, kích thước và vị trí GTD.
- Khối u đã lan rộng hay giai đoạn của nó.
- Khối u xảy ra trong khi mang thai hay sau khi sẩy thai hoặc mang thai.
- Sức khỏe tổng thể của bạn.
- Bệnh sử và điều trị GTD trước đây của bạn.
- Kế hoạch sinh con của bạn.
Bác sĩ sẽ xác định phương pháp điều trị nào phù hợp nhất dựa trên tình trạng của bạn. Các phương pháp điều trị cụ thể cho GTD bao gồm:
- Nạo hút: Thủ thuật loại bỏ mô bất thường khỏi tử cung.
- Hóa trị: Sử dụng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư.
- Phẫu thuật cắt bỏ tử cung: Loại bỏ tử cung. Phương pháp này có thể được khuyến nghị nếu bạn không muốn có con trong tương lai hoặc nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả.
Bạn và bác sĩ nên thảo luận về các phương pháp điều trị có thể và các rủi ro và tác dụng phụ của điều trị.
Bệnh tế bào nuôi thai kỳ có thể tái phát không?
Có, bệnh tế bào nuôi thai kỳ có thể tái phát. Bạn có nguy cơ tái phát cao hơn một chút tùy thuộc vào loại bạn mắc ban đầu và phản ứng của bạn với điều trị.
Phòng Ngừa
Tôi có thể ngăn ngừa bệnh tế bào nuôi thai kỳ không?
Không có cách nào để ngăn ngừa bệnh tế bào nuôi thai kỳ.
Các yếu tố rủi ro của GTD
Bệnh tế bào nuôi thai kỳ là rất hiếm, nhưng một số yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn có thể làm tăng nguy cơ. Các yếu tố này bao gồm:
- Độ tuổi của bạn. Những người trên 35 tuổi hoặc dưới 20 tuổi có thể có nguy cơ mắc GTD cao hơn.
- Có tiền sử thai trứng.
- Tiền sử gia đình mắc thai trứng.
Tiên Lượng
Bạn có thể có con sau khi mắc bệnh tế bào nuôi thai kỳ không?
Có, hầu hết những người có tiền sử GTD đều có thể mong đợi có thai kỳ bình thường sau đó. Bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm thêm trong bất kỳ lần mang thai tiếp theo nào tùy thuộc vào tiền sử của bạn.
