Tổng quan
Nếu vết đỏ và sưng tấy quanh vết đốt của ong vàng bắt đầu lan rộng, bạn có thể bị dị ứng.
Ong vàng là loài côn trùng có khả năng đốt. Chúng là loài ong bắp cày có sọc vàng và đen, thường làm tổ dưới lòng đất hoặc ở những nơi như gốc cây, khúc gỗ rỗng và giữa các bức tường. Do màu sắc tương đồng, nhiều người nhầm lẫn ong vàng với ong mật. Tuy nhiên, khác với ong mật chỉ đốt được một lần, ong vàng có thể đốt nhiều lần. Vết đốt của ong vàng là loại vết đốt côn trùng phổ biến nhất ở Hoa Kỳ.
Khi ong vàng đốt, ngòi đốt của nó xuyên qua da và tiêm nọc độc. Đối với hầu hết mọi người, nọc độc của ong vàng gây đau, sưng và ngứa. Nhưng những người bị dị ứng có thể phát triển các triệu chứng phản vệ như chóng mặt, nổi mề đay, nôn mửa hoặc khó thở và nuốt.
Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vết đốt của ong vàng, hãy gọi cấp cứu 115 ngay lập tức. Nếu bạn có sẵn EpiPen®, hãy sử dụng nó. Đây là một trường hợp cấp cứu y tế và bạn cần được chăm sóc kịp thời.
Triệu chứng và Nguyên nhân
Các triệu chứng khi bị ong vàng đốt là gì?
Các triệu chứng cụ thể khác nhau ở mỗi người. Những người không bị dị ứng với vết đốt của ong vàng thường có:
- Đau.
- Đỏ.
- Sưng tấy.
- Cảm giác bỏng rát.
- Ngứa.
- Đau nhức kéo dài.
Những người bị dị ứng với vết đốt của ong vàng có thể phát triển phản vệ – một phản ứng dị ứng nghiêm trọng và có khả năng đe dọa tính mạng.
Các triệu chứng phản vệ có thể bao gồm:
- Thở khò khè.
- Ho.
- Khó thở.
- Khó nuốt (khó nuốt).
- Thắt chặt trong cổ họng của bạn.
- Nổi mề đay.
- Đổ mồ hôi.
- Lo lắng.
- Chóng mặt.
- Ngất xỉu.
- Buồn nôn hoặc nôn mửa.
- Tiêu chảy.
Điều gì gây ra phản ứng khi bị ong vàng đốt?
Ong vàng tiêm một loại nọc độc có chứa độc tố mastoparan và enzyme phospholipase A1. Cả hai chất này đều kích hoạt phản ứng viêm của cơ thể bạn.
Các thành phần trong nọc độc của ong vàng khác với các thành phần trong nọc độc của ong mật. Vì lý do này, những người bị dị ứng với vết đốt của ong vàng hiếm khi bị dị ứng với vết đốt của ong mật và ngược lại.
Biến chứng khi bị ong vàng đốt
Ngoài đau, sưng và ngứa, vết đốt của ong vàng đôi khi có thể gây ra các vấn đề sức khỏe khác – đặc biệt nếu bạn bị đốt nhiều lần. Những tình trạng này có thể bao gồm:
Nếu bạn bị ong vàng đốt nhiều lần, bạn nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức – ngay cả khi bạn không bị dị ứng.
Chẩn đoán và Xét nghiệm
Bác sĩ chẩn đoán vết đốt của ong vàng như thế nào?
Nếu bạn bị đốt, bạn sẽ biết. Nhưng bạn có thể không biết loại vết đốt nào bạn mắc phải, đặc biệt nếu bạn không nhìn thấy nó xảy ra.
Rất có thể, bạn có thể không cần biết loại côn trùng nào đã đốt bạn để được điều trị thích hợp. Nhưng nếu bạn có phản ứng dị ứng nghiêm trọng, điều quan trọng là phải tìm hiểu thông tin này trong trường hợp bạn bị đốt lần nữa trong tương lai. Khi cần thiết, bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm máu để xác định loại vết đốt bạn mắc phải.
Điều trị và Quản lý
Điều trị vết đốt của ong vàng như thế nào?
Nếu bạn không bị dị ứng với ong vàng, bạn thường có thể điều trị vết đốt bằng thuốc không kê đơn và các biện pháp khắc phục tại nhà.
Nếu bạn bị dị ứng với nọc độc của ong vàng, bạn sẽ cần được điều trị y tế khẩn cấp. Gọi cấp cứu 115 – và nếu bạn có EpiPen, hãy sử dụng nó ngay lập tức. (Đặt đầu màu cam của EpiPen vào giữa mặt ngoài của đùi, giữ nút để tiêm và đếm đến ba trước khi tháo ra.) Chờ người đến giúp đỡ.
Loại bỏ ngòi đốt của ong vàng
Loại bỏ ngòi đốt nếu nó vẫn còn trên da của bạn. Nhổ nó ra hoặc sử dụng một vật thẳng, cùn, sạch (như mặt sau của con dao) và cạo nó trên ngòi đốt. Sau đó, rửa kỹ vị trí đốt bằng xà phòng và nước diệt khuẩn.
Cách điều trị vết đốt của ong vàng tại nhà
Sau khi bạn loại bỏ ngòi đốt và rửa khu vực này, hãy chườm đá. Điều này có thể giúp giảm đau và sưng tấy ngay lập tức. Sau đó, tìm một loại thuốc để chống lại các triệu chứng kéo dài. Bạn có thể đã có các sản phẩm trong tủ thuốc ở nhà mà bạn có thể sử dụng để điều trị vết đốt của ong vàng, chẳng hạn như:
Nếu vết đốt của ong vàng không ngừng gây đau, bạn cũng có thể dùng thuốc giảm đau không kê đơn như acetaminophen (Tylenol®) hoặc ibuprofen (Advil®).
Những phương pháp điều trị này có thể giúp giảm các triệu chứng vết đốt ở trẻ em và người lớn. Chỉ cần đảm bảo đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và sử dụng thuốc cho phù hợp.
Điều trị khẩn cấp khi bị ong vàng đốt
Bạn chỉ cần điều trị khẩn cấp nếu bạn có các triệu chứng phản vệ (khó thở, khó nuốt). Nếu bạn hoặc người đi cùng bạn có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với vết đốt của ong vàng:
- Gọi cấp cứu 115 ngay lập tức.
- Sử dụng EpiPen nếu có.
- Bắt đầu hô hấp nhân tạo nếu người đó không thở.
Khi đội ngũ y tế đến, họ sẽ bắt đầu điều trị khẩn cấp, có thể bao gồm:
- Epinephrine (adrenaline).
- Thuốc kháng histamine tiêm tĩnh mạch (IV).
- Corticosteroid.
- Hỗ trợ hô hấp.
- Xét nghiệm.
Phòng ngừa
Làm thế nào tôi có thể ngăn ngừa bị ong vàng đốt?
Ong vàng là một phần của hệ sinh thái của chúng ta. Mặc dù có thể cảm thấy không may mắn, nhưng bạn không thể khiến chúng biến mất hoặc ước chúng không tồn tại. Nhưng có những điều bạn có thể làm để giảm nguy cơ bị đốt khi dành thời gian ở ngoài trời:
- Tránh xa những nơi ong vàng thường làm tổ (thùng rác, gốc cây, khúc gỗ rỗng).
- Tránh mặc quần áo sáng màu.
- Không sử dụng nước hoa, nước hoa cologne hoặc các sản phẩm làm đẹp có mùi thơm khác.
- Sử dụng thuốc chống côn trùng.
- Không đi chân trần.
- Vứt rác đúng cách và cất thức ăn đi khi bạn ăn xong.
- Nếu một con ong vàng đến gần bạn, hãy cố gắng giữ bình tĩnh. Đập chúng khiến chúng dễ đốt hơn.
Triển vọng / Tiên lượng
Cơn đau kéo dài bao lâu sau khi bị ong vàng đốt?
Nhiều người mô tả cảm giác đau đớn, bỏng rát tại vị trí đốt. Điều này có thể kéo dài khoảng một đến hai giờ. Mẩn đỏ và sưng tấy có thể kéo dài thêm vài ngày. Trong hầu hết các trường hợp, sưng tấy sẽ biến mất trong vòng một tuần.
Bạn có thể chết vì bị ong vàng đốt không?
Ngay cả một vết đốt của ong vàng cũng có thể gây tử vong cho những người bị dị ứng với nọc độc. Nhưng nếu bạn không bị dị ứng, phải mất khoảng 1.500 vết đốt của ong vàng mới dẫn đến tử vong.
Sống chung với
Khi nào tôi nên đi khám bác sĩ?
Trừ khi bạn bị dị ứng, có lẽ bạn không cần phải đi khám bác sĩ vì vết đốt của ong vàng. Nhưng nếu bạn bị đốt gần đây và gây ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng, hãy cho bác sĩ của bạn biết. Họ có thể sẽ muốn thực hiện các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để xác nhận loại côn trùng nào đã đốt bạn.
Khi nào tôi nên đến phòng cấp cứu?
Gọi cấp cứu 115 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất ngay lập tức nếu bạn bị thở khò khè, khó nuốt hoặc bất kỳ triệu chứng phản vệ nào được nêu trong bài viết này.
Câu hỏi thường gặp
Vết đốt của ong vàng có thể gây viêm mô tế bào không?
Một con côn trùng không thể gây ra viêm mô tế bào cho bạn. Nhưng vết thương do vết đốt của ong vàng có thể khiến bạn dễ bị nhiễm trùng loại này, đặc biệt nếu bạn cậy hoặc gãi nó.
Các triệu chứng của viêm mô tế bào có thể bao gồm:
- Đỏ.
- Sưng tấy.
- Ấm.
- Vệt đỏ.
- Chất dịch màu vàng chảy ra từ vết thương.
- Sưng hạch bạch huyết.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy gọi cho bác sĩ ngay lập tức. Họ có thể cho bạn dùng thuốc kháng sinh để loại bỏ nhiễm trùng và đề nghị bất kỳ phương pháp điều trị cần thiết nào khác.
