Tổng quan
Giảm cân không rõ nguyên nhân là gì?
Giảm cân không rõ nguyên nhân là tình trạng cân nặng giảm đáng kể mà không có chủ ý. Bạn không thực hiện chế độ ăn kiêng hạn chế calo, không thay đổi thói quen ăn uống hoặc mức độ hoạt động thể chất gần đây.
Giảm cân bao nhiêu thì đáng lo ngại?
Giảm cân không rõ nguyên nhân được coi là đáng lo ngại nếu bạn giảm hơn 5% trọng lượng cơ thể hoặc 4.5kg (10 pound) trong vòng 6 đến 12 tháng, đặc biệt nếu bạn trên 65 tuổi. Cân nặng của hầu hết mọi người dao động nhẹ hàng ngày, thường trong khoảng 2.3kg (5 pound). Tuy nhiên, nếu bạn giảm cân nhiều hơn mức đó mà không có chủ ý, có thể có vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Tại sao giảm cân không rõ nguyên nhân là dấu hiệu cảnh báo?
Giảm cân không rõ nguyên nhân là một dấu hiệu cảnh báo vì nó là triệu chứng phổ biến của nhiều bệnh nghiêm trọng. Các bệnh này thường tiến triển theo từng giai đoạn. Một số bệnh – như tiểu đường hoặc bệnh Addison – có thể tiến triển nhanh chóng. Những bệnh khác – như ung thư – có thể tiến triển chậm hơn. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay khi bạn nhận thấy mình đã giảm 4.5kg (10 pound) hoặc hơn 5% trọng lượng cơ thể mà không có chủ ý. Điều này sẽ mang lại cho bạn cơ hội phục hồi tốt nhất.
Nguyên nhân có thể
Các nguyên nhân tiềm ẩn của việc giảm cân không mong muốn là gì?
Một số tình trạng sức khỏe có thể dẫn đến giảm cân không rõ nguyên nhân. Một số tình trạng làm giảm sự thèm ăn, trong khi những tình trạng khác ngăn cơ thể bạn hấp thụ calo hoặc làm tăng tốc độ đốt cháy calo.
Các nguyên nhân có thể gây giảm cân không mong muốn bao gồm:
- Bệnh ác tính (Ung thư): Nhiều loại ung thư, đặc biệt là ung thư tuyến tụy, phổi, dạ dày và thực quản, có thể gây giảm cân nhanh chóng. Các khối u có thể ảnh hưởng đến sự thèm ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng hoặc làm tăng chuyển hóa cơ bản.
- Rối loạn tiêu hóa:
- Bệnh Celiac: Một rối loạn tự miễn dịch gây tổn thương ruột non khi ăn gluten, dẫn đến kém hấp thu chất dinh dưỡng.
- Bệnh Crohn và viêm loét đại tràng: Các bệnh viêm ruột mãn tính này có thể gây giảm cân do kém hấp thu và chán ăn.
- Hội chứng kém hấp thu: Các tình trạng như suy tụy ngoại tiết hoặc hội chứng ruột ngắn có thể cản trở quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng.
- Bệnh nội tiết:
- Cường giáp: Tình trạng tuyến giáp hoạt động quá mức, dẫn đến tăng chuyển hóa và giảm cân.
- Tiểu đường (đặc biệt là tiểu đường loại 1 chưa được kiểm soát): Mất glucose qua nước tiểu có thể dẫn đến giảm cân.
- Suy thượng thận (bệnh Addison): Tình trạng tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone, gây ra chán ăn và giảm cân.
- Nhiễm trùng:
- Lao: Một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn ảnh hưởng đến phổi, có thể gây giảm cân, sốt và ho.
- HIV/AIDS: Nhiễm HIV có thể dẫn đến giảm cân, suy giảm miễn dịch và các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
- Nhiễm ký sinh trùng: Một số ký sinh trùng đường ruột có thể cản trở sự hấp thụ chất dinh dưỡng và gây giảm cân.
- Bệnh tim và phổi:
- Suy tim sung huyết: Tình trạng tim không bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, có thể dẫn đến chán ăn và giảm cân.
- Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD): Khó thở và tăng công hô hấp có thể dẫn đến giảm cân.
- Rối loạn thần kinh và tâm thần:
- Trầm cảm: Có thể gây chán ăn và giảm cân.
- Sa sút trí tuệ (Alzheimer): Khó khăn trong việc ăn uống và trí nhớ suy giảm có thể dẫn đến giảm cân.
- Bệnh Parkinson: Run và cứng cơ có thể làm tăng lượng calo tiêu thụ và dẫn đến giảm cân.
- Lạm dụng chất gây nghiện: Nghiện rượu hoặc ma túy có thể ức chế sự thèm ăn và ảnh hưởng đến hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như hóa trị liệu, thuốc lợi tiểu hoặc thuốc kích thích, có thể gây giảm cân.
- Các nguyên nhân khác:
- Bệnh thận mãn tính: Suy giảm chức năng thận có thể dẫn đến chán ăn và giảm cân.
- Viêm khớp dạng thấp: Bệnh tự miễn dịch mãn tính này có thể gây viêm toàn thân và giảm cân.
- Loét dạ dày tá tràng: Đau bụng và khó tiêu có thể dẫn đến giảm ăn và giảm cân.
- Ăn không đủ chất: Đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc những người có chế độ ăn uống hạn chế.
Chẩn đoán và điều trị
Các xét nghiệm được thực hiện khi giảm cân không rõ nguyên nhân là gì?
Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm y tế cụ thể dựa trên triệu chứng, tiền sử gia đình và các yếu tố khác của bạn. Ví dụ, nếu bạn có triệu chứng của loét dạ dày tá tràng, bác sĩ có thể đề nghị nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng.
Các xét nghiệm khác có thể bao gồm:
- Khám sức khỏe toàn diện: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh, thói quen ăn uống, thuốc đang dùng và các triệu chứng khác.
- Xét nghiệm máu: Công thức máu, sinh hóa máu, chức năng tuyến giáp, men gan, đường huyết, điện giải đồ, protein toàn phần, albumin, marker viêm (CRP, tốc độ máu lắng)…
- Xét nghiệm nước tiểu: Phân tích nước tiểu để kiểm tra các bệnh về thận và tiểu đường.
- Chẩn đoán hình ảnh:
- X-quang ngực: Để kiểm tra các bệnh về phổi như lao hoặc ung thư phổi.
- Siêu âm bụng: Để kiểm tra các vấn đề về gan, túi mật, tuyến tụy và các cơ quan khác trong ổ bụng.
- Chụp CT hoặc MRI: Có thể được sử dụng để kiểm tra các khối u hoặc các bất thường khác trong cơ thể.
- Nội soi tiêu hóa: Nội soi đại tràng hoặc nội soi dạ dày để kiểm tra các vấn đề về đường tiêu hóa.
- Xét nghiệm phân: Để kiểm tra ký sinh trùng hoặc máu trong phân.
- Sinh thiết: Nếu nghi ngờ ung thư, sinh thiết có thể được thực hiện để xác định chẩn đoán.
Điều trị giảm cân không rõ nguyên nhân như thế nào?
Việc điều trị giảm cân không rõ nguyên nhân phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Ví dụ, nếu bạn bị đau răng, bạn có thể cần đến nha sĩ. Nếu nguyên nhân là loét dạ dày tá tràng, bác sĩ có thể điều trị bằng thuốc kháng sinh. Những người mắc bệnh celiac phải tránh tất cả gluten.
Tôi có thể làm gì tại nhà để điều trị giảm cân không rõ nguyên nhân?
Nếu bạn đang giảm cân và không biết tại sao, đừng cố gắng tự điều trị tại nhà. Hãy đến gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân để bạn có thể được điều trị cần thiết.
Có thể ngăn ngừa giảm cân không rõ nguyên nhân không?
Nhiều tình trạng dẫn đến giảm cân không rõ nguyên nhân không thể ngăn ngừa được. Nhưng có một số bước bạn có thể thực hiện để giúp ngăn ngừa một số trong số chúng, bao gồm:
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng: Ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục có thể giúp bạn duy trì cân nặng khỏe mạnh và ngăn ngừa nhiều bệnh mãn tính.
- Kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng mãn tính có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm cả giảm cân.
- Ngủ đủ giấc: Ngủ đủ giấc rất quan trọng cho sức khỏe tổng thể của bạn.
- Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Khi nào cần gọi bác sĩ
Khi nào tôi nên đi khám bác sĩ về việc giảm cân không chủ ý?
Luôn đến gặp bác sĩ nếu bạn giảm cân mà không có chủ ý. Giảm cân không rõ nguyên nhân thường là dấu hiệu của một tình trạng sức khỏe cần điều trị.
Lời khuyên từ VICAS
Việc giảm cân bất ngờ có vẻ là một điều tốt, vì vậy bạn có thể muốn bỏ qua nó. Nhưng đừng bỏ qua triệu chứng này. Bạn có thể cần được chăm sóc y tế quan trọng – và trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân có thể được kiểm soát bằng điều trị.
Liên hệ với bác sĩ và thảo luận về các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn. Bạn có thể cần một hoặc nhiều xét nghiệm y tế để được chẩn đoán. Sau khi bác sĩ tìm ra nguyên nhân, họ sẽ làm việc với bạn để xác định phương pháp điều trị tốt nhất. Điều trị tình trạng tiềm ẩn gây ra giảm cân có thể giúp bạn tăng cân trở lại và bắt đầu cảm thấy tốt hơn.
