Tổng quan
Hội chứng cai opioid là gì?
Hội chứng cai opioid (opioid withdrawal) là tập hợp các triệu chứng xảy ra khi một người đột ngột ngừng sử dụng hoặc giảm đáng kể liều lượng các loại thuốc opioid. Opioid là nhóm thuốc giảm đau mạnh, có khả năng gây nghiện cao. Hội chứng này có thể ảnh hưởng đến những người sử dụng các opioid như heroin, morphine hoặc các opioid tổng hợp như oxycodone và hydrocodone.
Sự phụ thuộc thể chất và nguy cơ cai thuốc có thể xảy ra ngay cả sau khi sử dụng opioid trong thời gian ngắn để kiểm soát cơn đau. Tuy nhiên, hội chứng cai thuốc thường xảy ra ở những người sử dụng opioid hàng ngày trong hơn hai tuần, đặc biệt là trên 90 ngày.
Hội chứng cai opioid thường không đe dọa đến tính mạng, nhưng nó có thể gây ra cảm giác rất khó chịu. Các nghiên cứu chỉ ra rằng nỗi sợ hãi các triệu chứng cai thuốc là một trong những lý do chính khiến mọi người tiếp tục sử dụng opioid. Nếu bạn có rối loạn sử dụng opioid (opioid use disorder – OUD), việc điều trị các triệu chứng cai thuốc có thể là bước đầu tiên hướng tới sự phục hồi.
Triệu chứng và nguyên nhân
Các triệu chứng của hội chứng cai opioid là gì?
Các triệu chứng của hội chứng cai opioid khác nhau ở mỗi người và phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại opioid đã sử dụng và thời gian sử dụng. Một số triệu chứng ban đầu khiến người bệnh cảm thấy như bị cảm lạnh hoặc cúm nặng. Các triệu chứng cụ thể bao gồm:
- Đau nhức cơ thể.
- Lo lắng, bồn chồn.
- Ớn lạnh và sốt.
- Tiêu chảy.
- Giãn đồng tử.
- Tăng nhịp tim và huyết áp.
- Đổ mồ hôi nhiều.
- Mất ngủ.
- Thèm muốn opioid dữ dội.
- Buồn nôn và nôn mửa.
- Chảy nước mắt hoặc khóc.
Các triệu chứng cai thuốc kéo dài bao lâu?
Thời gian kéo dài của các triệu chứng phụ thuộc vào loại opioid. Ví dụ, các triệu chứng cai thuốc đối với các opioid tác dụng nhanh như heroin hoặc oxycodone có thể kéo dài từ bốn đến năm ngày. Nhưng các triệu chứng cai thuốc đối với một opioid tác dụng chậm như methadone có thể kéo dài một tuần hoặc lâu hơn.
Nguyên nhân gây ra hội chứng cai opioid?
Theo thời gian, opioid gây ra những thay đổi trong não bộ. Chúng làm giảm đau và có thể thay đổi tâm trạng của bạn. Cơ thể bạn có thể quen với cảm giác mà các loại thuốc này mang lại. Khi bạn đột ngột cắt giảm hoặc ngừng sử dụng opioid, những thay đổi não bộ này phản ứng với sự vắng mặt của opioid, gây ra các triệu chứng cai thuốc.
Các biến chứng của hội chứng cai opioid là gì?
Biến chứng nghiêm trọng nhất là vô tình sử dụng quá liều opioid nếu bạn ngừng dùng opioid và sau đó quay lại sử dụng nó. Đôi khi, các triệu chứng cai thuốc quá nghiêm trọng khiến mọi người quay lại sử dụng opioid để làm giảm các triệu chứng.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Chẩn đoán hội chứng cai opioid như thế nào?
Các bác sĩ sẽ tiến hành khám sức khỏe. Họ có thể thực hiện xét nghiệm máu để kiểm tra sự hiện diện của thuốc trong cơ thể bạn. Họ sẽ hỏi:
- Bạn có được chẩn đoán mắc chứng rối loạn sử dụng opioid hay không.
- Loại opioid bạn đã dùng.
- Thời điểm bạn ngừng dùng thuốc.
- Các triệu chứng bạn đang gặp phải.
- Thời điểm các triệu chứng của bạn bắt đầu.
- Bạn đã từng trải qua hội chứng cai thuốc trước đây chưa.
Quản lý và điều trị
Các phương pháp điều trị hội chứng cai opioid là gì?
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc cho các triệu chứng thể chất cụ thể như tiêu chảy hoặc co thắt cơ.
Họ cũng sẽ nói chuyện với bạn về việc sử dụng opioid của bạn và đề xuất các cách để bạn có thể ngừng sử dụng opioid và tránh hội chứng cai thuốc. Ví dụ, nếu bạn đang dùng opioid theo toa để kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật hoặc chấn thương, bác sĩ sẽ làm việc với bạn để giảm dần lượng thuốc bạn đang dùng.
Nếu bạn có hoặc nghĩ rằng bạn có thể mắc chứng rối loạn sử dụng opioid, bác sĩ sẽ hỏi bạn có muốn điều trị như liệu pháp nhận thức hành vi hay không.
Một số triệu chứng cai opioid phổ biến và các loại thuốc điều trị chúng bao gồm:
- Buồn nôn và nôn: Thuốc chống nôn (ví dụ: ondansetron, promethazine).
- Tiêu chảy: Loperamide hoặc diphenoxylate/atropine.
- Đau bụng: Hyoscyamine.
- Mất ngủ: Trazodone hoặc mirtazapine.
- Lo lắng: Clonidine hoặc hydroxyzine.
- Đau cơ: Acetaminophen hoặc ibuprofen.
Phòng ngừa
Làm thế nào để ngăn ngừa hội chứng cai opioid?
Bạn có thể không ngăn ngừa được hội chứng cai opioid, nhưng bạn có thể thực hiện các bước để tránh các triệu chứng nghiêm trọng. Nếu bạn sử dụng opioid vì bất kỳ lý do gì và lo lắng về hội chứng cai thuốc, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ. Họ có thể kê đơn thuốc để kiểm soát các triệu chứng. Và việc được giúp đỡ về các triệu chứng của bạn có thể giúp bạn không phát triển chứng rối loạn sử dụng opioid hoặc giúp bạn bắt đầu hồi phục.
Tiên lượng
Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi bị hội chứng cai opioid?
Nói chung, bạn có thể được dùng thuốc để giảm bớt sự thèm muốn opioid. Bác sĩ sẽ giải thích bạn cần dùng thuốc trong bao lâu.
Cuộc sống với hội chứng cai opioid
Làm thế nào để tự chăm sóc bản thân?
Điều quan trọng nhất là dùng thuốc cai thuốc chính xác theo chỉ định. Các triệu chứng cai thuốc có thể quay trở lại nếu bạn bỏ lỡ một liều, làm tăng khả năng bạn sẽ bắt đầu sử dụng opioid để tránh các triệu chứng. Có thể mất thời gian để các triệu chứng của bạn biến mất hoàn toàn. Dưới đây là một số ý tưởng để giúp bạn vượt qua các triệu chứng cai thuốc:
- Nghỉ ngơi đầy đủ: Cố gắng ngủ đủ giấc, ngay cả khi bạn cảm thấy khó ngủ.
- Ăn uống lành mạnh: Ăn các bữa ăn nhỏ, thường xuyên và tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường hoặc chất béo.
- Uống nhiều nước: Uống nhiều nước, nước trái cây hoặc đồ uống thể thao để bù nước cho cơ thể.
- Tập thể dục thường xuyên: Tập thể dục nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nói chuyện với gia đình, bạn bè hoặc một nhà trị liệu về những gì bạn đang trải qua.
Khi nào tôi nên đến gặp bác sĩ?
Nếu bạn đang được điều trị hội chứng cai opioid, bạn nên gặp bác sĩ nếu các triệu chứng cai thuốc của bạn trở nên tồi tệ hơn và bạn đang nghĩ đến việc sử dụng opioid để làm cho các triệu chứng biến mất.
Những câu hỏi nào tôi nên hỏi bác sĩ?
Các triệu chứng cai opioid có thể khiến bạn bất ngờ. Bạn có thể muốn hỏi bác sĩ những câu hỏi như:
- Tôi đã làm theo hướng dẫn kê đơn. Tại sao tôi lại có các triệu chứng cai thuốc?
- Tôi có cần dùng thuốc để điều trị các triệu chứng của mình không?
- Các triệu chứng cai thuốc có nghĩa là tôi mắc chứng rối loạn sử dụng opioid không?
- Tôi mắc chứng rối loạn sử dụng opioid. Làm thế nào tôi có thể tránh quay lại sử dụng opioid?
