Tổng quan
Người bị khó thở khi nằm cần kê thêm gối để dễ thở hơn.
Khó thở khi nằm (orthopnea) là tình trạng khó thở xảy ra khi bạn nằm xuống. Các bệnh lý như suy tim sung huyết và COPD có thể gây ra tình trạng này.
Khó thở khi nằm là gì?
Khó thở khi nằm (orthopnea, phát âm là “or-thop-nee-uh”) là tình trạng khó thở (dyspnea) xảy ra khi bạn nằm ngửa. Ngồi hoặc đứng lên sẽ giúp giảm triệu chứng này. Khó thở khi nằm có thể xảy ra ngẫu nhiên hoặc trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Hầu như luôn là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn.
Orthopnea khác với khó thở kịch phát về đêm (paroxysmal nocturnal dyspnea – PND). PND xảy ra khi bạn bị khó thở đánh thức vào ban đêm. Nó chỉ xảy ra trong khi ngủ, trong khi orthopnea có thể xảy ra khi bạn không ngủ. Ví dụ, nó có thể xảy ra khi bạn nằm xem TV hoặc nằm để khám tại phòng khám của bác sĩ.
Vì orthopnea thường là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng hơn, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ nếu bạn gặp khó khăn về hô hấp.
Người bị orthopnea ngủ như thế nào?
Những người bị orthopnea có thể cần vài chiếc gối để kê cao người lên để họ không nằm thẳng. Một số người có thể ngủ ngồi trên ghế dài hoặc ghế vì họ thấy nó giúp họ thở tốt hơn.
Nguyên nhân có thể
Các triệu chứng của orthopnea là gì?
Những người bị orthopnea sẽ bị khó thở hoặc cảm thấy như không thể lấy đủ không khí khi họ nằm ngửa. Cảm giác chính xác khác nhau ở mỗi người, nhưng mọi người mô tả nó là khó thở hoặc cảm thấy như không thể bắt kịp hơi thở. Tình trạng này sẽ cải thiện khi bạn ngồi hoặc đứng lên.
Bạn cũng có thể gặp các triệu chứng như:
- Thở khò khè
- Ho
- Tim đập nhanh
- Sưng mắt cá chân, bàn chân và cẳng chân
Nguyên nhân gây ra orthopnea là gì?
Một bệnh lý tiềm ẩn thường là nguyên nhân gây ra orthopnea. Những tình trạng này có xu hướng gây ra sự tích tụ chất lỏng xung quanh phổi của bạn hoặc khiến phổi của bạn khó mở rộng và hít vào không khí. Khi bạn nằm thẳng, máu của bạn sẽ phân phối lại từ chân đến phổi. Điều này gây thêm áp lực lên phổi của bạn, gây khó thở. Nếu tim của bạn khỏe mạnh, nó sẽ bơm lượng máu thừa này ra ngoài. Nhưng, nếu tim của bạn yếu, nó không đủ mạnh để làm điều này. Đó là lý do tại sao khi bạn ngồi dậy và phân phối lại máu, bạn thấy thở dễ dàng hơn.
Một số bệnh lý có thể gây ra orthopnea hoặc khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh là:
- Suy tim sung huyết: Tình trạng này xảy ra khi tim của bạn không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD): COPD là một nhóm bệnh phổi gây tắc nghẽn luồng khí từ phổi.
- Tăng huyết áp phổi: Tăng huyết áp phổi là tình trạng huyết áp trong phổi của bạn quá cao.
- Béo phì: Béo phì có thể gây thêm áp lực lên phổi của bạn và khiến bạn khó thở hơn.
- Phù phổi: Phù phổi là tình trạng chất lỏng tích tụ trong phổi của bạn.
- Viêm phổi: Viêm phổi là một bệnh nhiễm trùng phổi có thể gây ra tình trạng viêm và tích tụ chất lỏng trong phổi của bạn.
- Liệt cơ hoành: Liệt cơ hoành là tình trạng cơ hoành của bạn (cơ giúp bạn thở) bị tê liệt.
Các biến chứng của orthopnea là gì?
Vì orthopnea thường là dấu hiệu của một tình trạng khác, điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ nếu bạn bị khó thở khi nằm xuống.
Chăm sóc và điều trị
Orthopnea được chẩn đoán như thế nào?
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị orthopnea, họ sẽ xem xét các triệu chứng và tiền sử bệnh của bạn để xem bạn có mắc bệnh liên quan đến orthopnea hay không. Họ có thể yêu cầu bạn mô tả cảm giác thở như thế nào và bạn cần bao nhiêu gối để kê cao người lên. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm để kiểm tra tim và phổi của bạn. Điều này có thể bao gồm:
- Chụp X-quang ngực: Chụp X-quang ngực có thể giúp bác sĩ nhìn thấy tim và phổi của bạn.
- Điện tâm đồ (ECG): ECG là một xét nghiệm đo hoạt động điện của tim bạn.
- Siêu âm tim: Siêu âm tim là một xét nghiệm sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh về tim của bạn.
- Xét nghiệm chức năng phổi: Xét nghiệm chức năng phổi đo lượng không khí bạn có thể hít vào và thở ra, cũng như tốc độ bạn có thể thở ra.
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu có thể giúp bác sĩ xác định xem bạn có mắc bệnh tiềm ẩn nào có thể gây ra orthopnea hay không.
Orthopnea được điều trị như thế nào?
Bác sĩ sẽ điều trị bệnh tiềm ẩn đồng thời giúp bạn thực hiện các bước để giảm thiểu các triệu chứng của bạn. Điều này có thể bao gồm giúp bạn học cách định vị lại bản thân, cung cấp cho bạn oxy bổ sung hoặc dùng thuốc. Một số bệnh tiềm ẩn có phương pháp điều trị bằng phẫu thuật hoặc thiết bị y tế như máy tạo nhịp tim.
Thay đổi lối sống như kiểm soát cân nặng hoặc sử dụng nệm có thể điều chỉnh hoặc nệm hình nêm bằng bọt để kê cao người lên có thể có lợi.
Một số bệnh phổ biến và cách điều trị của chúng bao gồm:
- Suy tim sung huyết: Điều trị suy tim phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nó. Sửa đổi lối sống, dùng thuốc, phẫu thuật để mở các động mạch bị tắc nghẽn hoặc đeo thiết bị để giúp tim bạn hoạt động tốt hơn là tất cả các lựa chọn điều trị có thể. Các loại thuốc phổ biến bao gồm thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE) và thuốc chẹn beta.
- Tăng huyết áp phổi: Giảm lượng muối trong chế độ ăn uống và tập thể dục có thể giúp điều trị tăng huyết áp phổi. Phẫu thuật hoặc các lựa chọn điều trị như liệu pháp oxy cũng có thể giúp ích.
- COPD: Điều trị COPD bao gồm thuốc làm giãn đường thở của bạn (thuốc giãn phế quản) và giảm viêm trong phổi của bạn (corticosteroid).
- Béo phì: Thay đổi lối sống, như ăn một chế độ ăn uống bổ dưỡng hoặc tập thể dục, thường là phương pháp điều trị đầu tiên cho những người bị béo phì. Đôi khi cần dùng thuốc hoặc phẫu thuật.
- Phù phổi: Điều trị thường bao gồm cung cấp thêm oxy và thuốc để giúp tim bạn.
- Viêm phổi: Thuốc kháng sinh là phương pháp điều trị phổ biến nhất cho bệnh viêm phổi. Việc cung cấp thêm oxy qua ống trong mũi hoặc mặt nạ trên mặt cũng phổ biến đối với bệnh viêm phổi nặng.
- Liệt cơ hoành: Tình trạng này có thể trở nên khá nghiêm trọng và cần bổ sung oxy hoặc sử dụng máy thở nếu bạn không thể tự thở.
Tôi có thể ngăn ngừa orthopnea không?
Cách duy nhất để ngăn ngừa orthopnea là giảm nguy cơ mắc các bệnh thường gây ra nó. Sống một lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để làm điều này. Một số ví dụ về cách bạn có thể cố gắng tránh các tình trạng có thể gây ra orthopnea là:
- Kiểm soát các tình trạng sức khỏe có thể góp phần gây suy tim như tiểu đường, cholesterol cao, huyết áp cao hoặc bệnh động mạch vành (CAD).
- Tập thể dục và hoạt động thể chất thường xuyên. Cố gắng tập thể dục khoảng 30 phút hầu hết các ngày trong tuần.
- Không hút thuốc lá hoặc lạm dụng ma túy. Nếu bạn hút thuốc, hãy yêu cầu bác sĩ giúp bạn cai thuốc.
- Uống đồ uống có cồn có chừng mực hoặc không uống chút nào.
- Ăn nhiều loại trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt mỗi ngày.
- Khám sức khỏe định kỳ hàng năm và kiểm tra sức khỏe.
Orthopnea có biến mất không?
Điều đó phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra orthopnea, mức độ nghiêm trọng và cách điều trị. Với cách điều trị phù hợp, nhiều người thấy cải thiện khả năng thở khi nằm xuống.
Orthopnea có nghĩa là bạn bị suy tim không?
Không, khó thở khi nằm xuống không có nghĩa là bạn bị suy tim. Suy tim là một trong những nguyên nhân chính gây ra orthopnea, nhưng chỉ bác sĩ của bạn mới có thể chẩn đoán bạn bị suy tim.
Khi nào cần gọi bác sĩ
Khi nào tôi nên đến gặp bác sĩ?
Liên hệ với bác sĩ nếu bạn bị khó thở khi nằm xuống. Nó có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng hơn như suy tim hoặc tăng huyết áp phổi, cần được chú ý ngay lập tức.
Các câu hỏi thường gặp khác
Orthopnea khác với khó thở như thế nào?
Khó thở là thuật ngữ y học chỉ tình trạng khó thở hoặc khó thở. Nếu bạn bị khó thở, bạn sẽ bị khó thở bất kể bạn đang làm gì hoặc bạn đang ở tư thế nào. Orthopnea là khó thở khi bạn nằm xuống. Vì vậy, orthopnea có thể được coi là khó thở khi bạn nằm xuống.
Lưu ý từ VICAS.VN
Orthopnea không chỉ gây khó ngủ; nó cũng có thể là dấu hiệu của một tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Nếu bạn cảm thấy khó thở khi nằm xuống, hãy liên hệ với bác sĩ. Tìm và điều trị tình trạng gây ra orthopnea có thể giúp bạn dễ thở hơn khi nằm xuống.
