Tổng quan
Không dung nạp alcohol là gì?
Không dung nạp alcohol là một rối loạn chuyển hóa di truyền. Rối loạn chuyển hóa ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, cách cơ thể chuyển đổi và sử dụng năng lượng.
Một rối loạn chuyển hóa di truyền có nghĩa là bạn mắc phải tình trạng này từ cha mẹ – mỗi người truyền cho bạn một gen bị đột biến (thay đổi) dẫn đến rối loạn này. Ngay cả khi cha mẹ bạn không mắc bệnh, họ vẫn có thể truyền nó cho bạn.
Cơ thể chúng ta chứa đầy các enzyme, protein giúp phân hủy thức ăn. Không dung nạp alcohol là một vấn đề với enzyme cụ thể giúp cơ thể bạn chuyển hóa alcohol. Ngay cả khi uống một lượng nhỏ alcohol (ethanol) cũng gây ra các triệu chứng khó chịu. Mặt bạn có thể chuyển sang màu hồng hoặc đỏ (ửng đỏ do alcohol) và cảm thấy nóng.
Tỷ lệ mắc chứng không dung nạp alcohol?
Một nghiên cứu trên 948 cá nhân cho thấy 7,2% tự báo cáo không dung nạp rượu vang. Tình trạng này xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn nam giới (8,9% so với 5,2%). Tuy nhiên, không rõ liệu con số đó có phản ánh đúng dân số nói chung hay không.
Không dung nạp alcohol có giống dị ứng alcohol?
Mọi người thường nhầm lẫn giữa không dung nạp alcohol và dị ứng alcohol, nhưng chúng không phải là cùng một tình trạng.
Không dung nạp alcohol là một rối loạn chuyển hóa di truyền của hệ tiêu hóa. Cơ thể bạn không xử lý alcohol theo cách nó phải làm.
Dị ứng alcohol là một phản ứng của hệ thống miễn dịch – hệ thống miễn dịch của bạn phản ứng thái quá với một thành phần trong alcohol. Bạn có thể bị dị ứng với một trong những chất trong alcohol (một hóa chất, ngũ cốc hoặc chất bảo quản, chẳng hạn như sulfite).
Các triệu chứng khác nhau một chút. Cả không dung nạp alcohol và dị ứng đều có thể gây buồn nôn. Nhưng triệu chứng đặc trưng của không dung nạp alcohol là đỏ bừng da ở ngực, cổ và mặt.
Các triệu chứng của dị ứng alcohol bao gồm phát ban, ngứa, sưng và chuột rút bụng dữ dội. Các triệu chứng dị ứng thường đau đớn và khó chịu hơn các triệu chứng không dung nạp alcohol. Trong một số trường hợp hiếm hoi, nếu không được điều trị, dị ứng alcohol có thể đe dọa tính mạng.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng khó chịu nào sau khi uống alcohol, hãy đến gặp bác sĩ. Bác sĩ có thể giúp bạn tìm ra nguyên nhân gây ra các triệu chứng và đề xuất các bước tiếp theo tốt nhất.
Không dung nạp alcohol có giống như say rượu?
Không, không dung nạp alcohol không giống như say rượu. Không dung nạp alcohol không có nghĩa là bạn say nhanh hơn hoặc sau khi uống ít alcohol hơn. Và tình trạng này cũng không làm tăng nồng độ alcohol trong máu của bạn. Thông thường, những người không dung nạp alcohol uống ít hơn, vì các triệu chứng họ gặp phải rất khó chịu.
Ai có thể bị không dung nạp alcohol?
Những người gốc Đông Á có nhiều khả năng mang đột biến gen di truyền gây ra chứng không dung nạp alcohol, vì vậy họ phát triển tình trạng này với tỷ lệ cao hơn. Bất kỳ ai cũng có thể gặp vấn đề về enzyme gây ra chứng không dung nạp alcohol.
Triệu chứng và nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra không dung nạp alcohol?
Một rối loạn chuyển hóa di truyền gây ra chứng không dung nạp alcohol. Khi hầu hết mọi người uống alcohol, có chứa ethanol:
- Một enzyme gọi là alcohol dehydrogenase (ADH) giúp chuyển hóa (xử lý) ethanol.
- Gan của bạn chuyển đổi ethanol thành acetaldehyde, một chất có thể gây tổn thương tế bào.
- Một enzyme khác gọi là aldehyde dehydrogenase 2 (ALDH2) giúp chuyển đổi acetaldehyde thành axit axetic (giấm), không độc hại.
Ở những người không dung nạp alcohol, một đột biến gen (thay đổi) làm cho ALDH2 ít hoạt động hơn hoặc không hoạt động. Kết quả là, cơ thể bạn không thể chuyển đổi acetaldehyde thành axit axetic. Acetaldehyde bắt đầu tích tụ trong máu và các mô, gây ra các triệu chứng.
Các triệu chứng của không dung nạp alcohol là gì?
Hội chứng đỏ bừng mặt do alcohol là một dấu hiệu chính của chứng không dung nạp alcohol. Mặt, cổ và ngực của bạn trở nên ấm và hồng hoặc đỏ ngay sau khi bạn uống alcohol.
Các triệu chứng khác bao gồm:
- Nghẹt mũi hoặc sổ mũi.
- Da đỏ, ngứa.
- Đau đầu.
- Buồn nôn và ói mửa.
- Nhịp tim nhanh.
- Huyết áp thấp.
- Tiêu chảy.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Chẩn đoán không dung nạp alcohol bằng cách nào?
Bác sĩ sẽ hỏi bạn về các triệu chứng và phản ứng xảy ra sau khi bạn uống alcohol.
Bạn cũng có thể làm một xét nghiệm không dung nạp alcohol gọi là xét nghiệm miếng dán ethanol. Trong quá trình xét nghiệm này, bác sĩ của bạn:
- Đặt một giọt ethanol lên miếng gạc và dán nó vào cánh tay của bạn.
- Đợi khoảng bảy phút.
- Gỡ miếng gạc ra và kiểm tra các dấu hiệu đỏ, ngứa hoặc sưng.
Quản lý và điều trị
Có cách chữa trị chứng không dung nạp alcohol không?
Vì tình trạng này là di truyền, nên không có cách nào để chữa trị hoặc điều trị nó. Bác sĩ có thể đề nghị các cách để hạn chế các triệu chứng khó chịu.
Điều trị không dung nạp alcohol như thế nào?
Mặc dù không có cách nào để điều trị tình trạng này, nhưng bác sĩ có thể nói chuyện với bạn về các cách để giảm tác động tiêu cực của chứng không dung nạp alcohol.
Bạn có thể cần tránh:
- Alcohol: Tránh hoặc hạn chế tiêu thụ alcohol là cách đơn giản nhất để tránh các triệu chứng. Cân nhắc các loại đồ uống không chứa alcohol.
- Sử dụng thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc thụ động: Hút thuốc có thể làm tăng nồng độ acetaldehyde, có thể làm tăng nguy cơ ung thư.
- Sử dụng alcohol khi dùng một số loại thuốc nhất định: Một số loại thuốc có thể làm cho các triệu chứng của bạn trở nên nghiêm trọng hơn.
- Sử dụng thuốc kháng axit hoặc thuốc kháng histamine để giảm các triệu chứng: Những loại thuốc này che giấu các triệu chứng của chứng không dung nạp alcohol. Bạn có thể uống nhiều alcohol hơn, vì bạn không cảm thấy những tác động tiêu cực. Nếu bạn làm như vậy, vấn đề sẽ trở nên tồi tệ hơn.
Phòng ngừa
Làm thế nào để phòng ngừa chứng không dung nạp alcohol?
Bạn không thể ngăn ngừa sự phát triển của chứng không dung nạp alcohol. Đó là một rối loạn di truyền, vì vậy nó được truyền cho bạn từ cha mẹ của bạn. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện các bước để tránh các triệu chứng.
Tôi có thể tiếp tục uống alcohol nếu tôi bị chứng không dung nạp alcohol không?
Uống alcohol nếu bạn mắc phải tình trạng này gây ra các triệu chứng khó chịu. Nó cũng có thể khiến bạn có nguy cơ mắc các bệnh khác cao hơn. Những người không dung nạp alcohol thường xuyên uống alcohol có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh:
- Ung thư thực quản.
- Ung thư dạ dày.
Triển vọng/Tiên lượng
Tôi sẽ bị chứng không dung nạp alcohol trong bao lâu?
Không dung nạp alcohol là một tình trạng suốt đời. Nó sẽ không biến mất, nhưng bằng cách thực hiện một số biện pháp phòng ngừa, bạn có thể tránh các triệu chứng và tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh, năng động.
Sống chung với
Làm thế nào tôi có thể học cách sống chung với chứng không dung nạp alcohol?
Cách tốt nhất để sống chung với tình trạng này là tránh alcohol càng nhiều càng tốt. Hãy thử các loại đồ uống không chứa alcohol để thay thế. Tránh alcohol sẽ cho phép bạn sống một cuộc sống năng động, thú vị mà không có các triệu chứng khó chịu.
Lời khuyên
Có vẻ không công bằng khi một tình trạng di truyền khiến bạn không thể thưởng thức một ly rượu vang hoặc bia. Nhưng tránh xa alcohol có thể giúp bạn tránh khỏi những cơn nóng bừng khó chịu và các vấn đề tiêu hóa đi kèm với chứng không dung nạp alcohol. Thêm vào đó, tránh alcohol làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư và các bệnh nghiêm trọng khác. Nếu bạn bị chứng không dung nạp alcohol nhưng vẫn thấy mình uống quá nhiều, mặc dù bị đau và khó chịu, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Các dịch vụ có sẵn để giúp điều trị chứng rối loạn sử dụng alcohol.
