Tổng quan
Lưỡi bình thường một bên nhưng có dấu hiệu lưỡi dâu tây, như đỏ và nổi cục lớn, ở bên còn lại
Lưỡi dâu tây là tình trạng lưỡi có màu đỏ và nổi nhiều nốt sần sùi giống bề mặt quả dâu tây.
Lưỡi khỏe mạnh thường có màu hồng với các gai vị giác nhỏ. Tuy nhiên, lưỡi dâu tây có màu đỏ tươi với các gai vị giác to hơn bình thường, tạo cảm giác như những hạt trên quả dâu tây. Một số người còn liên tưởng hình ảnh này với quả mâm xôi và gọi nó là “lưỡi mâm xôi”.
Lưỡi dâu tây thường là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn. Mặc dù hầu hết các nguyên nhân đều có thể điều trị được, nhưng nếu không được can thiệp kịp thời, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Bạn nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng lưỡi dâu tây và có phương pháp điều trị phù hợp.
Các nguyên nhân có thể gây lưỡi dâu tây
Các bệnh thường liên quan đến lưỡi dâu tây bao gồm:
- Sốt ban đỏ
- Hội chứng sốc độc tố (TSS)
- Bệnh Kawasaki
Trong một số trường hợp hiếm gặp, lưỡi dâu tây có thể là dấu hiệu của:
- Bệnh truyền nhiễm hiếm gặp (bao gồm Yersinia pseudotuberculosis và sốt vàng da)
- Dị ứng thực phẩm hoặc thuốc
- Thiếu vitamin B12
Sốt ban đỏ
Sốt ban đỏ là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Streptococcus nhóm A gây ra, đây cũng là loại vi khuẩn gây viêm họng liên cầu khuẩn. Bệnh này phổ biến nhất ở trẻ em từ 5 đến 15 tuổi, tuy nhiên mọi lứa tuổi đều có thể mắc phải.
Không giống như viêm họng thông thường, sốt ban đỏ gây ra tình trạng lưỡi dâu tây do vi khuẩn giải phóng độc tố gây ra các triệu chứng đặc trưng như lưỡi đỏ (đỏ tươi). Ở giai đoạn đầu, lưỡi có thể có màu trắng (lưỡi dâu tây trắng) trước khi chuyển sang màu đỏ tươi sau vài ngày.
Ngoài lưỡi dâu tây, các triệu chứng khác của sốt ban đỏ có thể bao gồm:
- Phát ban đỏ khắp cơ thể
- Sốt cao
- Đau họng
- Đau đầu
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
Hội chứng sốc độc tố (TSS)
Lưỡi dâu tây là một trong những dấu hiệu của hội chứng sốc độc tố (TSS). TSS là một bệnh nhiễm trùng hiếm gặp do vi khuẩn Staphylococcus và Streptococcus nhóm A gây ra. Bệnh thường liên quan đến việc sử dụng tampon quá lâu, nhưng bất kỳ ai cũng có thể mắc phải nếu vi khuẩn phát triển mất kiểm soát và tạo ra độc tố.
Các triệu chứng của TSS thường phát triển nhanh chóng trong vòng 48 giờ, bao gồm:
- Phát ban giống như cháy nắng
- Đỏ mắt và họng
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
- Tiêu chảy
- Sốt cao
Bệnh Kawasaki
Lưỡi dâu tây có thể là dấu hiệu của bệnh Kawasaki, một bệnh lý hiếm gặp gây viêm mạch máu ở trẻ em, đặc biệt là trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi. Nguyên nhân của bệnh Kawasaki vẫn chưa được biết rõ.
Bác sĩ sẽ nhanh chóng xác định xem lưỡi dâu tây ở trẻ có phải là dấu hiệu của bệnh Kawasaki hay không để có thể điều trị kịp thời.
Các triệu chứng khác của bệnh Kawasaki bao gồm:
- Mắt đỏ hoặc hồng
- Phát ban, chủ yếu ở ngực, bụng hoặc lưng
- Sưng và/hoặc đỏ ở lòng bàn tay và lòng bàn chân
- Da bong tróc (thường bắt đầu quanh móng tay)
- Sốt
Điều trị lưỡi dâu tây
Lưỡi dâu tây sẽ biến mất khi điều trị các bệnh lý gây ra nó. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:
- Sốt ban đỏ: kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn
- Hội chứng sốc độc tố: kháng sinh và các biện pháp hỗ trợ khác
- Bệnh Kawasaki: globulin miễn dịch và aspirin
Rủi ro khi không điều trị lưỡi dâu tây
Hầu hết các nguyên nhân gây lưỡi dâu tây không dẫn đến biến chứng nếu được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, việc bỏ qua điều trị có thể gây ra những rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe.
Ví dụ, bệnh Kawasaki không được điều trị có thể làm hỏng các động mạch cung cấp máu cho tim (động mạch vành), dẫn đến các vấn đề tim mạch nghiêm trọng. Nhiễm trùng do vi khuẩn gây sốt ban đỏ và TSS có thể lan rộng và gây tổn thương nội tạng nếu không được điều trị.
Nếu bạn hoặc con bạn có lưỡi dâu tây, đừng quá lo lắng. Hãy coi trọng những thay đổi này và đi khám bác sĩ để được kiểm tra.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Hãy liên hệ với bác sĩ nếu bạn nghi ngờ mình hoặc con mình có lưỡi dâu tây. Hầu hết các bệnh lý gây ra triệu chứng này sẽ không tự khỏi và có thể trở nên tồi tệ hơn nếu không được điều trị. Việc thăm khám và chẩn đoán sớm là rất quan trọng.
Các câu hỏi thường gặp
Các tình trạng nào dễ bị nhầm lẫn với lưỡi dâu tây?
Viêm lưỡi có thể dễ bị nhầm lẫn với lưỡi dâu tây. Viêm lưỡi là tình trạng viêm nhiễm gây đỏ và sưng lưỡi. Giống như lưỡi dâu tây, viêm lưỡi có thể do nhiễm trùng, dị ứng và thiếu hụt dinh dưỡng.
Tuy nhiên, với viêm lưỡi, lưỡi thường trông mịn và bóng, không sần sùi. Viêm lưỡi có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn hơn lưỡi dâu tây. Với lưỡi dâu tây, bác sĩ thường nghĩ đến sốt ban đỏ đầu tiên, hoặc (ít phổ biến hơn) hội chứng sốc độc tố hoặc bệnh Kawasaki.
Lưỡi dâu tây là một dấu hiệu cần được kiểm tra bởi bác sĩ. Thông thường, vấn đề là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn có thể được điều trị bằng kháng sinh. Hãy lên lịch hẹn với bác sĩ để kiểm tra lưỡi của bạn hoặc con bạn nếu nó có màu đỏ như dâu tây.
