Rãnh trên lưỡi không gây hại, cần giữ vệ sinh để tránh viêm nhiễm.
Tổng quan về lưỡi khe rãnh
Lưỡi khe rãnh (fissured tongue) là một tình trạng vô hại, đặc trưng bởi các đường rãnh hoặc khe nứt trên bề mặt lưỡi. Thông thường, lưỡi có bề mặt phẳng và mịn, với các nhú nhỏ. Tuy nhiên, ở người có lưỡi khe rãnh, bề mặt lưỡi lại xuất hiện các rãnh với kích thước và hình dạng khác nhau.
Sự thay đổi về ngoại hình của lưỡi có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Tuy nhiên, lưỡi khe rãnh chỉ là một biến thể bình thường và khỏe mạnh. Nó không phải là một bệnh lý và không cần điều trị.
Lưỡi khe rãnh còn được gọi bằng các tên khác như lưỡi nứt (lingua plicata), lưỡi có rãnh (furrowed tongue) hoặc lưỡi bìu (scrotal tongue).
Tần suất xuất hiện của lưỡi khe rãnh
Tỷ lệ người mắc lưỡi khe rãnh rất khác nhau giữa các nghiên cứu, từ 2% đến 20% dân số thế giới. Tại Hoa Kỳ, con số này dao động từ 2% đến 5%. Sự khác biệt này có thể là do thiếu tiêu chuẩn chẩn đoán thống nhất và sự khác biệt về dân số trong các nghiên cứu.
Lưỡi khe rãnh phổ biến hơn một chút ở nam giới và người trên 50 tuổi. Nguyên nhân của sự khác biệt này chưa được làm rõ, nhưng có thể liên quan đến quá trình lão hóa, khi các rãnh trên lưỡi có xu hướng sâu hơn theo tuổi tác.
Triệu chứng và nguyên nhân
Các dấu hiệu và triệu chứng của lưỡi khe rãnh
Lưỡi khe rãnh có nhiều hình thái khác nhau. Các rãnh có thể nông (2mm) hoặc sâu (6mm). Chúng có thể khiến lưỡi trông như bị nứt hoặc nhăn nheo.
Khi quan sát lưỡi trong gương, bạn có thể thấy:
- Một rãnh lớn, chạy dọc theo đường giữa lưỡi, với các rãnh nhỏ hơn tỏa ra từ đó (phổ biến nhất).
- Các rãnh đan xen hoặc kết nối với nhau, chia lưỡi thành các phân đoạn hoặc “ốc đảo” nhỏ.
- Nhiều rãnh ngẫu nhiên trên bề mặt lưỡi, không kết nối với nhau.
Lưỡi khe rãnh thường không gây ra triệu chứng gì. Tuy nhiên, nếu thức ăn hoặc vi khuẩn mắc kẹt trong rãnh, có thể dẫn đến:
- Hôi miệng.
- Đau hoặc rát lưỡi.
- Viêm nhiễm.
Tuy nhiên, các triệu chứng này có thể xảy ra ngay cả khi không có rãnh trên lưỡi. Vệ sinh răng miệng tốt giúp loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa các triệu chứng này.
Nguyên nhân gây ra lưỡi khe rãnh
Nguyên nhân chính xác gây ra lưỡi khe rãnh vẫn chưa được biết rõ. Yếu tố di truyền có thể đóng vai trò nào đó, vì tình trạng này có xu hướng di truyền trong gia đình. Điều này có thể giải thích tại sao tỷ lệ mắc lưỡi khe rãnh khác nhau giữa các khu vực địa lý khác nhau.
Cần có thêm nghiên cứu để xác định nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng này.
Các tình trạng liên quan đến lưỡi khe rãnh
Lưỡi khe rãnh thường gặp ở những người mắc các bệnh lý sau:
Hội chứng Melkersson-Rosenthal có thể gây ra lưỡi khe rãnh.
Tuy nhiên, lưỡi khe rãnh không phải là dấu hiệu cảnh báo của một bệnh lý hoặc vấn đề sức khỏe nào. Nó không phải là dấu hiệu của sự thiếu hụt dinh dưỡng hoặc vitamin. Hãy coi nó như một đặc điểm vô hại, chỉ là tình cờ xuất hiện thường xuyên hơn ở những người mắc một số bệnh nhất định.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Chẩn đoán lưỡi khe rãnh bằng cách nào?
Bác sĩ có thể chẩn đoán lưỡi khe rãnh bằng cách khám lâm sàng. Nha sĩ có thể phát hiện ra tình trạng này trong quá trình kiểm tra răng miệng định kỳ.
Điều trị và kiểm soát
Điều trị lưỡi khe rãnh như thế nào?
Thông thường, không cần điều trị lưỡi khe rãnh. Chỉ khi thức ăn hoặc vi khuẩn mắc kẹt trong rãnh gây viêm nhiễm, bác sĩ mới cần can thiệp.
Bản thân các rãnh không phải là vấn đề. Chỉ cần bạn chăm sóc răng, nướu và lưỡi đúng cách, bạn sẽ không cần đến gặp bác sĩ.
Tiên lượng
Lưỡi khe rãnh có tự khỏi không?
Các rãnh trên lưỡi không tự biến mất. Tuy nhiên, không có lý do gì để loại bỏ chúng. Lưỡi của bạn có thể trông khác với những người khác, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn bị bệnh. Bạn có thể giữ cho lưỡi khỏe mạnh bằng cách vệ sinh răng miệng tốt.
Chăm sóc tại nhà
Cách tự chăm sóc lưỡi khe rãnh
Nếu bạn có lưỡi khe rãnh, bạn cần cẩn thận hơn để giữ cho các rãnh không bị thức ăn và vi khuẩn mắc kẹt. Ngoài việc đánh răng (và lưỡi) hai lần mỗi ngày và dùng chỉ nha khoa, bạn có thể cần:
- Súc miệng hàng ngày bằng nước súc miệng.
- Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi.
- Sử dụng các công thức hoặc thiết bị làm sạch lưỡi đặc biệt.
Nha sĩ có thể tư vấn cho bạn về các bước cần thực hiện hàng ngày để giữ cho lưỡi sạch sẽ.
Sử dụng dụng cụ cạo lưỡi giúp loại bỏ mảng bám và vi khuẩn, giữ cho lưỡi sạch sẽ.
Các câu hỏi thường gặp
Lưỡi khe rãnh có phải là ung thư không?
Không. Lưỡi khe rãnh là một tình trạng lành tính. Nó không phải là dấu hiệu của bất kỳ bệnh nào, kể cả ung thư. Đó chỉ là một biến thể ít phổ biến hơn của một chiếc lưỡi bình thường. Lưỡi khe rãnh vô hại như việc có rốn lồi thay vì rốn lõm.
