Tổng quan
Microtia là gì?
Microtia, hay dị tật vành tai, là một dị tật bẩm sinh ở tai ngoài. Thuật ngữ “microtia” xuất phát từ tiếng Latin, trong đó “micro” có nghĩa là nhỏ và “otia” có nghĩa là tai. Dị tật này xảy ra do sự phát triển bất thường của tai trong giai đoạn đầu của thai kỳ.
“Bẩm sinh” có nghĩa là tình trạng này đã có từ khi bạn sinh ra. Mức độ dị tật có thể khác nhau, từ các vấn đề cấu trúc nhẹ đến hoàn toàn không có tai ngoài. Khi đi kèm với việc không có ống tai, nó cũng có thể gây ra các vấn đề về thính giác và khó khăn trong việc xác định hướng âm thanh.
Microtia thường ảnh hưởng đến một tai, nhưng cũng có thể xảy ra ở cả hai tai.
Phân loại mức độ Microtia
Các bác sĩ sử dụng một hệ thống phân loại để đánh giá mức độ nghiêm trọng của microtia:
- Độ 1: Tai ngoài nhỏ hơn bình thường nhưng tất cả các bộ phận đều có mặt với các dị dạng nhỏ.
- Độ 2: Tai ngoài được hình thành một phần và nhỏ.
- Độ 3: Có một số cấu trúc của vành tai nhưng không có bộ phận tai nào được nhận diện.
- Độ 4: Anotia (hoàn toàn không có tai ngoài).
Tần suất mắc Microtia
Microtia xảy ra với tỷ lệ khoảng 1 đến 5 trên 10.000 trẻ sơ sinh tại Hoa Kỳ. Tình trạng này xảy ra thường xuyên hơn ở bé trai và ảnh hưởng đến tai phải nhiều hơn tai trái.
Triệu chứng và nguyên nhân
Triệu chứng của Microtia
Các triệu chứng của microtia bao gồm:
- Tai ngoài có hình dạng bất thường.
- Không có tai ngoài (anotia).
- Kích thước tai nhỏ hơn bình thường.
Microtia có ảnh hưởng đến thính giác không?
Những người bị microtia có thể bị mất thính lực ở mức độ nào đó ở tai bị ảnh hưởng, đặc biệt nếu có vấn đề với sự phát triển của tai giữa hoặc ống tai. Tuy nhiên, các cấu trúc bên trong tai trong có thể có khả năng dẫn truyền âm thanh, ngay cả khi ống tai bị đóng hoàn toàn. Do đó, phẫu thuật mở ống tai có thể cải thiện thính giác. Ngoài ra còn có các thiết bị trợ thính có thể giúp ích ngay cả khi ống tai bị đóng.
Nếu con bạn bị microtia, điều quan trọng là phải kiểm tra thính giác cho bé. Ngay cả khiếm thính nhẹ cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển ngôn ngữ.
Nguyên nhân gây ra Microtia
Các bác sĩ vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây ra hầu hết các trường hợp microtia. Bệnh thường phát triển trong ba tháng đầu của thai kỳ.
Trong một số trường hợp, microtia là một đặc điểm của một hội chứng lớn hơn như microsomia nửa mặt (một tình trạng ảnh hưởng đến sự phát triển khuôn mặt của em bé trước khi sinh). Một số trường hợp microtia là do di truyền (được truyền lại giữa các thành viên trong gia đình).
Microtia có di truyền không?
Trong một số trường hợp, microtia có tính di truyền. Điều này có nghĩa là cha mẹ có thể truyền tình trạng này cho con cái của họ. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, microtia xảy ra ngẫu nhiên.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Chẩn đoán Microtia
Microtia thường được chẩn đoán khi sinh. Sự bất thường có thể nhìn thấy được khi em bé được sinh ra. Đôi khi, bác sĩ sử dụng một xét nghiệm hình ảnh gọi là chụp cắt lớp vi tính (CT scan) để có được hình ảnh chi tiết về tai của em bé. Xét nghiệm này giúp họ tìm kiếm các bất thường ở tai giữa và tai trong của em bé.
Điều trị và quản lý
Điều trị Microtia
Vẻ ngoài bên ngoài của microtia không phải lúc nào cũng cần điều trị, nhưng điều quan trọng là phải giải quyết mọi vấn đề mất thính lực nếu có. Điều cần thiết là phải trải qua đánh giá thính giác sớm và duy trì theo dõi thính giác trong suốt thời thơ ấu. Nếu có tình trạng mất thính lực liên quan đến microtia, con bạn có thể gặp khó khăn về ngôn ngữ nếu tình trạng mất thính lực không được điều trị.
Nếu bạn chọn điều trị microtia, có một vài lựa chọn:
- Tai giả.
- Phẫu thuật Microtia (tái tạo phẫu thuật).
Tai giả
Tai giả thường được làm bằng silicone, được gắn bằng chất kết dính hoặc nam châm. Tai giả cần được bảo trì theo thời gian và có thể không phải là lựa chọn tốt nhất cho một số trẻ em.
Phẫu thuật Microtia
Phẫu thuật Microtia bao gồm tái tạo lại tai bị ảnh hưởng. Các bác sĩ thường khuyên bạn nên bắt đầu phẫu thuật tái tạo trong độ tuổi từ 6 đến 9. Tùy thuộc vào kỹ thuật được sử dụng, việc tái tạo có thể yêu cầu nhiều giai đoạn.
Trong quá trình này, bác sĩ phẫu thuật tạo ra một chiếc tai mới từ sụn lấy từ xương sườn của con bạn hoặc từ vật liệu tổng hợp (do con người tạo ra). Bác sĩ phẫu thuật cũng có thể sử dụng cấy ghép tai để xây dựng lại tai cho con bạn. Tất cả các kỹ thuật này cung cấp một khuôn khổ mà bác sĩ phẫu thuật sẽ che phủ bằng mô của chính con bạn.
Khi nào trẻ có thể trở lại các hoạt động bình thường?
Phẫu thuật là thời điểm duy nhất khi một đứa trẻ sống chung với microtia có thể bị hạn chế các hoạt động của mình.
Sự phục hồi sau phẫu thuật microtia phụ thuộc vào phương pháp điều trị cụ thể. Bác sĩ sẽ cho bạn biết khi nào con bạn có thể tiếp tục các hoạt động bình thường một cách an toàn.
Những người bị Microtia có biến chứng về sức khỏe không?
Mất thính lực là biến chứng phổ biến nhất liên quan đến microtia. Một số người bị microtia cảm thấy xấu hổ hoặc có vấn đề về lòng tự trọng do vẻ ngoài của tai. Các nhóm hỗ trợ có thể giúp bạn hoặc con bạn cảm thấy bớt cô lập hơn.
Phòng ngừa
Có thể phòng ngừa Microtia không?
Thực sự không có cách nào để ngăn ngừa microtia. Nhưng các yếu tố như tránh một số loại thuốc nhất định trong khi mang thai có thể giúp ích. Nghiên cứu vẫn đang được tiến hành trong lĩnh vực này, vì vậy hãy hỏi bác sĩ của bạn nếu có những cách để giảm nguy cơ sinh con bị microtia.
Tiên lượng
Điều gì có thể xảy ra nếu tôi bị Microtia?
Nhiều trẻ em bị microtia vẫn phát triển bình thường và có một cuộc sống năng động và khỏe mạnh. Đối với hầu hết mọi người, nếu có tình trạng mất thính lực liên quan đến microtia, việc điều trị có thể ngăn ngừa mọi vấn đề lâu dài về phát triển ngôn ngữ.
Microtia có chữa được không?
Can thiệp phẫu thuật có thể cải thiện và phục hồi các bất thường cấu trúc của tai. Phẫu thuật có thể giúp cải thiện tình trạng mất thính lực nếu nó là do ống tai chưa phát triển.
Sống chung với Microtia
Khi nào tôi nên đến gặp bác sĩ?
Nếu bạn đang mang thai hoặc muốn có thai, bạn nên nói chuyện với bác sĩ về cách chăm sóc sức khỏe của mình. Một người đã có một con bị microtia có một chút rủi ro khi sinh một đứa con khác mắc bệnh này.
Những câu hỏi nào tôi nên hỏi bác sĩ của con mình?
Nếu con bạn bị microtia, bạn có thể muốn hỏi bác sĩ của mình:
- Tình trạng này nghiêm trọng đến mức nào?
- Tôi nên theo dõi những dấu hiệu biến chứng nào?
- Phương pháp điều trị tốt nhất cho con tôi là gì?
- Tôi nên gặp ai để kiểm tra thính giác cho con mình?
