Tổng quan
Nhiễm trùng Pseudomonas là gì?
Nhiễm trùng Pseudomonas là bệnh do các chủng (types) vi khuẩn Pseudomonas gây ra. Pseudomonas aeruginosa (P. aeruginosa) là loại phổ biến nhất gây nhiễm trùng ở người. P. aeruginosa thường tồn tại trong môi trường, chẳng hạn như trong nước, thực vật và đất. Nhưng nó cũng xuất hiện ở những khu vực ẩm ướt, như bồn tắm hoặc bồn rửa. Nó cũng có thể có trên da của bạn, nhưng có thể không gây ra nhiễm trùng. Các chuyên gia y tế đôi khi gọi đây là sự xâm chiếm của vi khuẩn.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có thể khó loại bỏ. Vi khuẩn đã tiến hóa (thay đổi để đáp ứng với các phương pháp điều trị), vì vậy một số loại thuốc kháng sinh thường được sử dụng để điều trị bệnh không còn tác dụng (kháng kháng sinh).
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa nghiêm trọng đến mức nào?
Còn tùy thuộc. Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa hiếm khi xảy ra ở những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh. Nhưng nó có thể nghiêm trọng và có khả năng gây tử vong nếu bạn có hệ miễn dịch suy yếu (suy giảm miễn dịch). Các nguyên nhân phổ biến gây suy yếu hệ miễn dịch bao gồm:
- HIV/AIDS.
- Bệnh xơ nang.
- Bỏng nặng.
- Bệnh tiểu đường.
- Sử dụng ống thông tiểu.
- Bệnh bạch cầu.
- Phẫu thuật.
- Sử dụng máy thở.
- Hóa trị liệu.
Pseudomonas aeruginosa có phải là một dạng nhiễm trùng huyết không?
Không, Pseudomonas aeruginosa không phải là một dạng nhiễm trùng huyết. Nhưng nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có thể gây ra nhiễm trùng huyết.
Nhiễm trùng huyết là một cấp cứu y tế, trong đó hệ miễn dịch của bạn ngừng chống lại nhiễm trùng và bắt đầu tấn công các mô và cơ quan khỏe mạnh của bạn. Các nghiên cứu cho thấy P. aeruginosa là một nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng huyết ở những người bị bỏng nặng.
Các loại nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa là gì?
Pseudomonas aeruginosa có thể gây ra nhiều loại nhiễm trùng khác nhau. Chúng có thể bao gồm:
- Nhiễm trùng máu (bacteremia): Nhiễm trùng máu xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào máu của bạn.
- Viêm phổi: Viêm phổi là nhiễm trùng ở một hoặc cả hai lá phổi.
- Nhiễm trùng tai (viêm tai ngoài): Nhiễm trùng tai ngoài là nhiễm trùng ống tai ngoài.
- Nhiễm trùng mắt (viêm giác mạc): Nhiễm trùng mắt là nhiễm trùng giác mạc, lớp ngoài trong suốt của mắt bạn.
- Nhiễm trùng da và mô mềm: Nhiễm trùng da và mô mềm là nhiễm trùng da, mô dưới da hoặc cả hai.
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI): UTI là nhiễm trùng hệ thống tiết niệu của bạn, bao gồm niệu đạo, bàng quang, niệu quản và thận.
Nó cũng có thể gây ra nhiễm trùng đường tiêu hóa (GI) của bạn. Đường tiêu hóa của bạn bao gồm:
- Miệng.
- Thực quản.
- Dạ dày.
- Ruột non.
- Ruột già.
- Hậu môn.
Nhiễm trùng Pseudomonas phổ biến như thế nào?
Nhiễm trùng Pseudomonas rất phổ biến. Năm 2017, các nhà nghiên cứu y học ước tính có hơn 32.000 người bị nhiễm P. aeruginosa.
Triệu chứng và nguyên nhân
Các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa là gì?
Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào vị trí nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa ảnh hưởng đến cơ thể bạn. Các triệu chứng của bạn có thể bao gồm:
Máu
- Ớn lạnh.
- Sốt.
- Huyết áp thấp (hạ huyết áp).
Tai
- Đau tai.
- Chất lỏng chảy ra từ tai (chảy dịch).
- Ngứa.
- Sưng tấy.
- Giảm thính lực.
Đường tiêu hóa
- Tiêu chảy.
- Buồn nôn.
- Ói mửa.
Mắt
- Viêm.
- Đau nhức.
- Mủ.
- Đỏ mắt.
- Sưng tấy.
- Mất thị lực đột ngột.
Phổi
- Ớn lạnh.
- Ho.
- Khó thở.
- Sốt.
Da
- Các nốt sần đổi màu (đỏ, nâu hoặc tím).
- Chất lỏng có mùi hôi, trong hoặc màu hồng chảy ra từ vết thương (vết thương chảy dịch).
- Ngứa ngáy.
- Các nốt sần chứa đầy mủ màu trắng hoặc vàng (áp xe).
Đường tiết niệu
- Đi tiểu thường xuyên.
- Đi tiểu ra máu.
- Đau khi đi tiểu.
Nguyên nhân gây nhiễm trùng Pseudomonas là gì?
Nhiều loại vi khuẩn từ chi (grouping) Pseudomonas gây ra nhiễm trùng Pseudomonas — loại phổ biến nhất gây nhiễm trùng là P. aeruginosa. Vi khuẩn Pseudomonas có thể phát triển và lây lan theo nhiều cách khác nhau, bao gồm:
- Nước, bao gồm từ bồn rửa, bồn tắm, hồ bơi, bồn tắm nước nóng, máy tạo độ ẩm và nhà bếp.
- Đất.
- Thực phẩm.
- Các thiết bị y tế bị ô nhiễm, bao gồm máy thở hoặc ống thông tiểu.
- Tiếp xúc da.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có lây không?
Có, nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có thể lây từ người sang người. Nó thường lây lan từ các bề mặt hoặc bàn tay bị ô nhiễm.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa ảnh hưởng đến ai?
Vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa rất phổ biến. Nhưng hầu hết những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh không có khả năng bị nhiễm Pseudomonas aeruginosa. Bạn có nhiều khả năng bị nhiễm Pseudomonas aeruginosa nếu bạn có hệ miễn dịch suy yếu. Nó cũng phổ biến trong môi trường bệnh viện. Một số nghiên cứu cho thấy rằng có tới 33% bệnh nhân nhập viện có thể gặp phải P. aeruginosa.
Các biến chứng của nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa là gì?
Vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa có thể gây ra nhiễm trùng có khả năng gây tử vong, lây lan sang các khu vực khác trên cơ thể bạn và gây ra các tình trạng nghiêm trọng khác, bao gồm nhiễm trùng huyết và suy nội tạng.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa cũng có thể kháng kháng sinh. Điều đó có nghĩa là các loại thuốc kháng sinh thông thường mà các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe kê đơn để điều trị nhiễm trùng không thể tiêu diệt vi khuẩn. Nếu bạn dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa, bạn cũng có thể có nhiều khả năng bị nhiễm Clostridioides difficile (C. diff).
Tỷ lệ sống sót khi bị nhiễm Pseudomonas aeruginosa là bao nhiêu?
Các nghiên cứu kéo dài nhiều năm không rõ ràng về tỷ lệ sống sót khi nhiễm Pseudomonas aeruginosa. Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ước tính từ 39% đến 82% số người bị nhiễm Pseudomonas aeruginosa sống sót.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa được chẩn đoán như thế nào?
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể chẩn đoán nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa sau khi xem xét bệnh sử của bạn, hỏi về các triệu chứng của bạn và tiến hành khám sức khỏe, có thể bao gồm:
- Sử dụng ống nghe để nghe tim và phổi của bạn (nghe tim phổi).
- Sờ bụng của bạn.
- Kiểm tra làn da của bạn.
- Nhìn vào mắt bạn.
Họ cũng sẽ yêu cầu các xét nghiệm để xác nhận chẩn đoán của họ.
Những xét nghiệm nào sẽ được thực hiện để chẩn đoán nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa?
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh để tìm các dấu hiệu nhiễm trùng ở các khu vực khác trên cơ thể bạn. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:
Họ cũng có thể lấy mẫu chất lỏng hoặc mô cơ thể và gửi chúng đến phòng thí nghiệm để tìm vi khuẩn Pseudomonas.
Quản lý và điều trị
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa được điều trị như thế nào?
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường sẽ khuyên dùng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa. Họ có thể kê một hoặc nhiều loại thuốc sau đây:
- Aztreonam.
- Carbapenems.
- Ceftazidime.
- Ciprofloxacin.
- Gentamicin.
- Ticarcillin.
- Ureidopenicillins.
Bạn có thể dùng các loại thuốc kháng sinh này bằng đường uống (dưới dạng thuốc viên với nước), tại chỗ (dưới dạng kem hoặc gel bạn bôi lên da), qua thuốc nhỏ mắt hoặc tiêm tĩnh mạch (qua kim tiêm vào tĩnh mạch). Bạn có thể phải dùng thuốc kháng sinh trong vài tuần hoặc thậm chí vài tháng, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa ngày càng kháng với các loại thuốc kháng sinh khác nhau, đặc biệt nếu bạn bị nhiễm trùng từ bệnh viện hoặc cơ sở chăm sóc sức khỏe khác. Điều rất quan trọng là bạn phải dùng thuốc kháng sinh chính xác theo chỉ định của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và hoàn thành toàn bộ liệu trình, ngay cả khi bạn cảm thấy khỏe hơn. Nếu bạn không làm như vậy, nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có thể quay trở lại và khó điều trị hơn.
Pseudomonas aeruginosa kháng carbapenem
Một tập hợp nhỏ vi khuẩn Pseudomonas aeruginosa kháng với thuốc kháng sinh carbapenem (Pseudomonas aeruginosa kháng carbapenem, hoặc CRPA). Chúng tạo ra carbapenemase. Carbapenemase là các enzyme ngăn carbapenem và các loại thuốc kháng sinh beta-lactam (β-lactam) khác hoạt động. Hầu hết các loại thuốc kháng sinh có sẵn không hoạt động chống lại CP-CRPA sản xuất carbapenemase (CP). CP-CRPA có thể chia sẻ mã di truyền cho carbapenemase với các vi khuẩn khác, điều này làm lây lan kháng thuốc một cách nhanh chóng.
Hiện tại, CP-CRPA không phổ biến ở Hoa Kỳ. Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cố gắng hạn chế sự lây lan của nhiễm trùng bằng cách xác định các sinh vật kháng đa thuốc và nỗ lực ngăn chặn sự lây truyền ở Hoa Kỳ.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có thể tự khỏi không?
Nếu bạn không có bất kỳ triệu chứng nào hoặc nếu các triệu chứng của bạn nhẹ, nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa của bạn có thể tự khỏi mà không cần điều trị.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa nghiêm trọng sẽ không tự khỏi nếu không được điều trị và có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng.
Sau khi điều trị bao lâu thì tôi sẽ cảm thấy tốt hơn?
Nếu bạn bị nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa nhẹ, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy tốt hơn vài ngày sau khi bắt đầu điều trị. Có thể mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng để hồi phục sau một đợt nhiễm trùng nghiêm trọng.
Phòng ngừa
Có thể ngăn ngừa nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa không?
Bạn có thể giúp giảm nguy cơ phát triển nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa bằng các mẹo sau:
- Rửa tay thường xuyên. Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn và nước sạch là cách tốt nhất để ngăn ngừa nhiễm trùng. Nếu bạn không thể rửa tay, hãy sử dụng chất khử trùng tay có chứa cồn.
- Rửa trái cây và rau quả. Rửa kỹ trái cây và rau quả bằng nước sạch và nếu có thể, hãy dùng xà phòng rửa trái cây/rau quả.
- Uống nước sạch. Nếu bạn không có nước sạch, hãy nhớ uống nước đóng chai, đóng hộp, đun sôi hoặc xử lý hóa học.
- Làm sạch kỹ lưỡng các bề mặt. Sử dụng các sản phẩm khử trùng để làm sạch các bề mặt thường xuyên chạm vào.
- Tránh các bồn tắm nước nóng và hồ bơi bẩn. Đảm bảo bạn thường xuyên xử lý nước hồ bơi hoặc bồn tắm nước nóng bằng clo.
Triển vọng/Tiên lượng
Tôi có thể mong đợi điều gì nếu tôi bị nhiễm Pseudomonas aeruginosa?
Trong nhiều trường hợp, triển vọng cho một bệnh nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa là tốt nếu bạn có một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Các trường hợp nhỏ thường khỏi trong vòng một vài ngày với điều trị thích hợp. Nhưng bạn phải dùng toàn bộ liệu trình kháng sinh của mình. Nếu bạn không làm như vậy, nó có thể khó điều trị hơn nhiều.
Nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có thể nghiêm trọng và thậm chí gây tử vong nếu bạn có hệ miễn dịch suy yếu. Bạn có thể cần dùng nhiều hơn một loại thuốc kháng sinh. Và bạn có thể cần phải dùng thuốc kháng sinh trong một thời gian dài để ngăn chặn nhiễm trùng trở nên tồi tệ hơn.
Sống chung
Khi nào tôi nên đi khám nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe?
Vì nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa có thể trở nên nghiêm trọng rất nhanh nếu bạn có hệ miễn dịch suy yếu, điều quan trọng là bạn phải gọi cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ngay lập tức nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng nào hoặc các triệu chứng của bạn không cải thiện sau khi điều trị.
Khi nào tôi nên đến phòng cấp cứu?
Đến phòng cấp cứu gần nhất hoặc gọi 115 (hoặc số khẩn cấp địa phương của bạn) nếu bạn có các dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng, bao gồm:
- Sốt cao (39,4 độ C).
- Lú lẫn.
- Huyết áp thấp.
Tôi nên hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe những câu hỏi nào?
- Tôi đã bị nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa như thế nào?
- Nếu tôi không bị nhiễm trùng Pseudomonas aeruginosa, thì tôi có thể mắc bệnh gì khác?
- Bạn khuyên dùng phương pháp điều trị nào?
- Tôi có cần nhiều hơn một loại thuốc kháng sinh không?
- Tôi nên làm gì nếu tôi quên uống một liều thuốc kháng sinh?
- Có bất kỳ dấu hiệu nào tôi nên tìm kiếm cho thấy nhiễm trùng đang trở nên tồi tệ hơn không?