Tổng quan
Niêm mạc âm đạo khỏe mạnh thường dày và ẩm. Teo âm đạo xảy ra khi mô này trở nên khô và mỏng, giảm lưu lượng máu đến khu vực này.
Teo âm đạo là tình trạng lớp niêm mạc âm đạo trở nên khô và mỏng hơn. Điều này dẫn đến ngứa, rát và đau khi quan hệ tình dục, cùng với các triệu chứng khác. Tình trạng này cũng bao gồm các vấn đề về đường tiết niệu như nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) và tiểu không kiểm soát.
Teo âm đạo thường xảy ra nhất trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh khi buồng trứng sản xuất ít estrogen hơn. Nó cũng có thể xảy ra khi nồng độ estrogen giảm do điều trị ung thư hoặc cắt bỏ buồng trứng. Sự suy giảm hormone có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Gần đây, thuật ngữ teo âm đạo đã được thay thế bằng thuật ngữ mới hơn, hội chứng sinh dục tiết niệu của thời kỳ mãn kinh (GSM). Thuật ngữ mới này mô tả không chỉ các triệu chứng âm đạo mà còn cả các triệu chứng tiết niệu có thể xảy ra do lượng estrogen thấp.
Tỷ lệ mắc teo âm đạo (GSM) là bao nhiêu?
Ít nhất một nửa số phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh có các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng sinh dục tiết niệu của thời kỳ mãn kinh. Khô âm đạo thường là dấu hiệu đầu tiên cho thấy bạn đang phát triển chứng teo âm đạo.
Triệu chứng và nguyên nhân
Các triệu chứng của teo âm đạo (GSM) là gì?
Mô lót thành âm đạo trở nên mỏng, khô và viêm khi bạn bị teo âm đạo. Thông thường, dấu hiệu đầu tiên là giảm bôi trơn (khô), điều này có thể nhận thấy khi quan hệ tình dục. Các triệu chứng khác của hội chứng sinh dục tiết niệu thời kỳ mãn kinh bao gồm:
- Cảm giác nóng rát và/hoặc ngứa trong âm đạo.
- Đau khi quan hệ tình dục (Khó giao hợp).
- Khí hư âm đạo bất thường (thường có màu vàng).
- Đốm máu hoặc chảy máu, đặc biệt là khi quan hệ tình dục.
- Ngứa âm hộ (ngứa xung quanh bộ phận sinh dục bên ngoài).
Tình trạng này cũng có thể ảnh hưởng đến hệ tiết niệu và gây ra các triệu chứng như:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) thường xuyên.
- Không thể nhịn tiểu (tiểu không kiểm soát).
- Đi tiểu nhiều hơn bình thường.
- Đau khi đi tiểu (khó tiểu).
- Có máu trong nước tiểu (tiểu ra máu).
- Cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
Nguyên nhân gây teo âm đạo (GSM)?
Trong thời kỳ mãn kinh, cơ thể bạn sản xuất ít estrogen hơn. Nếu không có estrogen, lớp niêm mạc âm đạo có thể trở nên mỏng hơn và kém đàn hồi hơn. Ống âm đạo của bạn cũng có thể bị thu hẹp và ngắn lại. Estrogen thấp hơn cũng làm giảm lượng dịch âm đạo bình thường và thay đổi sự cân bằng axit trong âm đạo của bạn. Tất cả những yếu tố này làm cho mô âm đạo của bạn trở nên mỏng manh hơn và dễ bị kích ứng hơn.
Cơ thể bạn cũng có thể sản xuất ít estrogen hơn trong các sự kiện khác ngoài thời kỳ mãn kinh. Nếu bạn đang cho con bú, đang điều trị ung thư hoặc đã cắt bỏ buồng trứng, bạn có thể bị teo âm đạo do thiếu estrogen.
Ai có nguy cơ bị teo âm đạo (GSM)?
Phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh có nhiều khả năng bị teo âm đạo nhất vì cơ thể họ tự nhiên sản xuất ít estrogen hơn. Tuy nhiên, các yếu tố khác có thể làm giảm nồng độ estrogen và dẫn đến teo âm đạo. Chúng bao gồm:
Nếu bạn ít hoạt động tình dục thâm nhập hơn (có hoặc không có bạn tình), bạn cũng có thể có nguy cơ bị teo âm đạo từ trung bình đến nặng cao hơn. Các nghiên cứu cho thấy rằng những người quan hệ tình dục thường xuyên hơn có xu hướng bị teo nhẹ hơn so với những người ngừng quan hệ tình dục. Điều này là do kích thích tình dục làm tăng lưu lượng máu đến âm đạo của bạn và làm cho mô âm đạo của bạn đàn hồi hơn.
Các biến chứng của teo âm đạo (GSM) là gì?
Teo âm đạo có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và mối quan hệ của bạn với (các) đối tác của bạn. Có những tác dụng phụ về thể chất và cảm xúc của GSM. Các triệu chứng thể chất như đau, rát, ngứa và rò rỉ nước tiểu có thể làm gián đoạn tất cả các lĩnh vực trong cuộc sống của bạn. Tác dụng phụ về mặt cảm xúc cũng phức tạp như tác dụng phụ về thể chất. Nếu bạn đang gặp các triệu chứng của teo âm đạo, bạn có thể mất hứng thú với tình dục và sự thân mật hoặc mất tự tin vào bản thân. Xin biết rằng tất cả những cảm giác này là bình thường và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn luôn sẵn sàng trợ giúp.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Teo âm đạo (GSM) được chẩn đoán như thế nào?
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể chẩn đoán teo âm đạo dựa trên các triệu chứng của bạn và khám vùng chậu để xem âm đạo và cổ tử cung. Các dấu hiệu cổ điển của teo trong quá trình khám vùng chậu bao gồm:
- Âm đạo bị ngắn hoặc hẹp.
- Khô, đỏ và sưng.
- Mất độ đàn hồi.
- Sự đổi màu trắng xóa cho âm đạo của bạn.
- Các tình trạng da âm hộ, tổn thương âm hộ và/hoặc đỏ vá âm hộ.
- Các vết cắt nhỏ (vết rách) gần lỗ âm đạo của bạn.
- Giảm kích thước của môi âm hộ.
Những xét nghiệm nào được thực hiện để chẩn đoán teo âm đạo (GSM)?
Mặc dù các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường dựa vào các cuộc kiểm tra để chẩn đoán các thay đổi teo hoặc GSM, nhưng họ có thể thực hiện các xét nghiệm sau để loại trừ các tình trạng khác:
- Xét nghiệm Pap.
- Mẫu nước tiểu.
- Siêu âm.
- Độ pH âm đạo (kiểm tra axit).
- Xét nghiệm nhiễm trùng âm đạo.
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của tôi có thể hỏi những câu hỏi nào để chẩn đoán teo âm đạo (GSM)?
- Bạn đang trong thời kỳ mãn kinh?
- Bạn đang dùng những loại thuốc nào?
- Bạn có mới sinh em bé không?
- Giao hợp âm đạo có đau không?
- Bạn đã thử chất bôi trơn hoặc kem dưỡng ẩm không kê đơn (OTC) chưa?
- Bạn có nhận thấy bất kỳ dịch tiết âm đạo nào không?
- Bạn có bị chảy máu hoặc đốm máu không?
- Bạn đã nhận thấy những triệu chứng này bao lâu rồi?
Việc thảo luận về các triệu chứng của teo âm đạo là điều không thoải mái. Đừng cảm thấy xấu hổ khi đề cập đến nó với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu bạn nghĩ rằng mình có các triệu chứng. Có một số lựa chọn điều trị khác nhau và hầu hết đều thành công trong việc điều trị các triệu chứng của bạn.
Quản lý và điều trị
Các lựa chọn điều trị bằng hormone cho teo âm đạo (GSM) là gì?
Liệu pháp estrogen và dehydroepiandrosterone (DHEA) là những liệu pháp hormone duy nhất cho teo âm đạo.
Estrogen tại chỗ
Estrogen âm đạo tại chỗ điều trị các triệu chứng của teo âm đạo mà không làm tăng nồng độ estrogen trong máu của bạn. Nó có sẵn ở dạng kem, thuốc viên âm đạo hoặc vòng. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể thảo luận từng lựa chọn với bạn và lựa chọn nào có thể phù hợp nhất với bạn.
- Kem estrogen âm đạo: Bạn thoa kem này vào âm đạo bằng một dụng cụ bôi. Hầu hết mọi người cần kem hàng ngày trong vài tuần, nhưng sau đó là 2-3 lần một tuần.
- Vòng âm đạo: Vòng âm đạo là một vòng mỏng, linh hoạt mà nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn đặt vào âm đạo của bạn. Vòng này giải phóng một lượng estrogen thấp trong khoảng thời gian ba tháng. Sau đó, nhà cung cấp của bạn tháo và thay thế vòng.
- Viên nén âm đạo: Bạn đặt một viên nén nhỏ vào âm đạo bằng một dụng cụ bôi. Giống như các phương pháp điều trị bằng estrogen khác, bạn bắt đầu sử dụng nó hàng ngày trước khi giảm dần xuống còn 2-3 lần một tuần.
Liệu pháp thay thế hormone
Còn được gọi là liệu pháp estrogen toàn thân, loại liệu pháp hormone này có thể hữu ích nếu bạn có các triệu chứng khác của thời kỳ mãn kinh như bốc hỏa nghiêm trọng. Điều này được thực hiện với liều lượng cao hơn đi đến các tế bào khác trong cơ thể bạn, không chỉ đến âm đạo của bạn. Nếu bạn đã mãn kinh hơn 10 năm hoặc chỉ bị khô âm đạo, bạn có thể sẽ sử dụng liệu pháp tại chỗ. Nếu bạn cần liệu pháp hormone toàn thân, có những lợi ích như cải thiện sức khỏe âm đạo, ngủ ngon hơn, ít bốc hỏa hơn và cải thiện tâm trạng. Bạn và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể thảo luận xem liệu liệu pháp hormone toàn thân có phù hợp với bạn hay không.
Các phương pháp điều trị không dùng hormone cho teo âm đạo (GSM) là gì?
Bạn và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn sẽ hợp tác chặt chẽ để đưa ra kế hoạch điều trị teo âm đạo. Họ sẽ giúp bạn quyết định kế hoạch nào hiệu quả nhất dựa trên các triệu chứng của bạn và mức độ nghiêm trọng của chúng. Liệu pháp Estrogen và DHEA được coi là hiệu quả nhất. Tuy nhiên, những liệu pháp này không dành cho tất cả mọi người. Có một số lựa chọn điều trị có sẵn mà không liên quan đến hormone.
Chất bôi trơn và kem dưỡng ẩm
Chất bôi trơn và kem dưỡng ẩm điều trị khô âm đạo. Điều này cải thiện sự thoải mái khi quan hệ tình dục. Nhiều tên thương hiệu có sẵn không cần kê đơn tại cửa hàng tạp hóa địa phương của bạn.
Chất bôi trơn âm đạo nên được sử dụng trong khi giao hợp để giảm ma sát và đau khi quan hệ tình dục. Chúng có gốc nước, silicone hoặc dầu. Những sản phẩm này có tác dụng rất ngắn.
Kem dưỡng ẩm âm đạo bám vào mô âm đạo để giúp các tế bào duy trì độ ẩm. Chúng được áp dụng cứ sau một đến ba ngày vì chúng có tác dụng lâu hơn.
Một số loại dầu tự nhiên, chẳng hạn như dầu ô liu và dầu dừa, cũng có thể được sử dụng làm chất bôi trơn và kem dưỡng ẩm.
Điều trị bằng laser
Các phương pháp điều trị bằng laser CO2 không xâm lấn và không phẫu thuật giúp tái tạo mô âm đạo và cải thiện sức mạnh và độ đàn hồi của nó sau khi điều trị bằng laser. Các thiết bị này vẫn chưa được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phê duyệt để điều trị teo âm đạo vì có rất ít nghiên cứu dài hạn về việc sử dụng chúng.
Ống nong
Ống nong là các thiết bị để mở rộng (làm giãn) âm đạo của bạn để cải thiện sự thoải mái trong khi giao hợp. Mọi người thường bắt đầu với một ống nong nhỏ và từ từ chuyển sang kích thước lớn hơn theo thời gian.
Ospemifene (Osphena®)
Osphena là một viên thuốc bạn uống mỗi ngày. Lợi ích của nó tương tự như lợi ích của estrogen, nhưng nó không chứa estrogen. Một tác dụng phụ nghiêm trọng nhưng không phổ biến là tăng nguy cơ đông máu. Bạn có thể nhận thấy nhiều cơn bốc hỏa hơn, mặc dù hầu hết mọi người không có triệu chứng.
Có biến chứng/tác dụng phụ của điều trị không?
Chú ý đến bất kỳ triệu chứng mới nào xuất hiện sau khi bạn bắt đầu điều trị. Chúng có thể bao gồm kích ứng da, đau nhiều hơn và/hoặc tiết dịch âm đạo. Thảo luận về bất kỳ tác dụng phụ có thể xảy ra với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Đừng ngần ngại tham khảo ý kiến của họ nếu bạn không thoải mái với kế hoạch điều trị của mình.
Mất bao lâu để điều trị teo âm đạo (GSM)?
Thời gian để điều trị các triệu chứng của GSM khác nhau tùy thuộc vào phương pháp bạn sử dụng và mức độ nghiêm trọng của tình trạng này. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể thảo luận tất cả các lựa chọn có thể với bạn dựa trên tiền sử sức khỏe và tình hình của bạn. Họ sẽ làm việc với bạn để xác định kế hoạch điều trị thành công nhất. Hãy nhớ rằng nhiều người tìm thấy thành công khi kết hợp các phương pháp điều trị.
Phòng ngừa
Teo âm đạo (GSM) có thể phòng ngừa được không?
Mất estrogen là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể bạn.
Tuy nhiên, có những cách để ngăn teo âm đạo trở nên tồi tệ hơn. Tránh các chất gây kích ứng âm đạo như nước hoa, thuốc nhuộm, dầu gội, chất tẩy rửa và thụt rửa.
Hãy nhớ rằng, hoạt động tình dục thường xuyên rất tốt cho teo âm đạo vì nó làm tăng lưu lượng máu đến mô âm đạo của bạn.
Triển vọng/Tiên lượng
Tôi có thể mong đợi điều gì nếu tôi được chẩn đoán mắc bệnh teo âm đạo (GSM)?
Bạn không cần phải “sống chung” với teo âm đạo. Ngay cả khi bạn đang trong thời kỳ mãn kinh hoặc sau mãn kinh, điều đó không có nghĩa là bạn phải đối phó với UTI, ngứa âm đạo hoặc quan hệ tình dục đau đớn. Điều trị GSM có thể rất thành công. Đừng ngại thử các phương pháp điều trị khác nhau và làm việc với nhà cung cấp của bạn về một phương pháp phù hợp nhất với bạn.
Teo âm đạo (GSM) có thể đảo ngược được không?
Teo âm đạo không thể chữa khỏi, nhưng bạn không cần phải sống với sự khó chịu. Với chẩn đoán và điều trị thích hợp, các triệu chứng có thể được kiểm soát.
Teo âm đạo (GSM) có thể trở nên tồi tệ hơn không?
Có, nó có thể. Đó là lý do tại sao điều trị kịp thời là quan trọng. Bạn càng được điều trị sớm, thì teo âm đạo của bạn càng ít có khả năng trở nên tồi tệ hơn. Ví dụ, bạn càng không có estrogen lâu, âm đạo của bạn sẽ càng khô. Nếu không điều trị, teo âm đạo của bạn có thể trở nên tồi tệ hơn. Đôi khi, teo có thể trở nên nghiêm trọng đến mức nó có thể thu hẹp đáng kể lỗ âm đạo của bạn. Điều này có thể gây khó khăn hơn trong việc điều trị teo nếu điều trị bắt đầu quá muộn.
Sống chung
Sống chung với teo âm đạo (GSM) như thế nào?
Teo âm đạo có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của bạn nói chung, không chỉ cuộc sống tình dục của bạn. Đau, khô, rát/ngứa, đốm, chảy máu, các vấn đề về tiết niệu, UTI và tiết dịch có thể khiến bạn rất khó chịu và cản trở cuộc sống hàng ngày của bạn. Cứ 4 phụ nữ thì có 1 người báo cáo rằng teo âm đạo đã có tác động tiêu cực đến các lĩnh vực khác trong cuộc sống của họ, bao gồm giấc ngủ, sức khỏe tình dục và hạnh phúc nói chung.
Làm thế nào để tôi tự chăm sóc bản thân?
Ưu tiên sức khỏe tình dục của bạn như bất kỳ khía cạnh nào khác trong sức khỏe của bạn. Tìm đến nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn để được giải đáp mọi thắc mắc và lo lắng.
Khi nào tôi nên đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình để điều trị teo âm đạo (GSM)?
Ngay cả khi bạn không trong thời kỳ mãn kinh, hãy nhớ báo cáo bất kỳ triệu chứng nào như khô, đau, rát/ngứa, các vấn đề về tiết niệu, đốm hoặc chảy máu bất thường hoặc tiết dịch cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn.
Nếu vài tuần trôi qua và các loại kem dưỡng ẩm không kê đơn bạn đang sử dụng để điều trị khô không hiệu quả, bạn nên đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình.
Ngoài ra, hãy luôn đến gặp nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn nếu có bất kỳ triệu chứng nào ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống hàng ngày của bạn.
Tôi nên hỏi nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình những câu hỏi nào?
- Bạn khuyên dùng những lựa chọn không kê đơn nào cho tôi?
- Bạn khuyên dùng những đơn thuốc nào cho tôi?
- Tình trạng của tôi là tạm thời?
- Có những cách nào khác để điều trị tình trạng của tôi không?
- Có bất kỳ rủi ro nào của việc điều trị không?
- Sẽ mất bao lâu trước khi các phương pháp điều trị có hiệu quả?
- Tôi có một tình trạng khác ngoài teo âm đạo không?
- Tôi có thể làm gì khác để ngăn teo âm đạo trở nên tồi tệ hơn?
- (Các) đối tác của tôi có thể làm gì để giúp đỡ?
Các câu hỏi thường gặp khác
Sự khác biệt giữa teo âm đạo và nhiễm trùng nấm men là gì?
Cả teo âm đạo và nhiễm trùng nấm men đều có thể có các triệu chứng như khô, ngứa, đỏ và đau. Tuy nhiên, thiếu estrogen gây ra teo âm đạo trong khi nhiễm nấm gây ra nhiễm trùng nấm men âm đạo. Tham khảo ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn về các triệu chứng để cùng nhau, bạn có thể xác định bạn mắc bệnh gì.
Một lưu ý từ VICAS.VN
Teo âm đạo là nghiêm trọng. Nó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn với sự khó chịu, thường xuyên đi vệ sinh, UTI thường xuyên, nóng rát, đau khi quan hệ tình dục và hơn thế nữa. May mắn thay, có nhiều phương pháp điều trị và nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể giúp bạn tìm ra lựa chọn tốt nhất cho các triệu chứng của bạn.
Tìm kiếm điều trị. Đừng ngại trò chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn và với (các) đối tác của bạn. Luôn tuân theo hướng dẫn của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn và làm những gì bạn có thể để kiểm soát teo âm đạo.
