Tổng quan về tiền đái tháo đường
Tiền đái tháo đường là tình trạng mức đường huyết cao hơn bình thường nhưng chưa đủ để chẩn đoán là đái tháo đường tuýp 2. Bác sĩ giải thích về tiền đái tháo đường và cách điều trị nó.
Mức đường huyết khỏe mạnh thường dao động từ 70 đến 99 mg/dL. Ở người bị tiền đái tháo đường, mức đường huyết thường từ 100 đến 125 mg/dL.
Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, người 45 tuổi bị tiền đái tháo đường có nguy cơ phát triển thành đái tháo đường tuýp 2 trong 10 năm là 9% đến 14%. Tin tốt là có thể đảo ngược tình trạng tiền đái tháo đường bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh.
Tỷ lệ mắc tiền đái tháo đường
Tiền đái tháo đường là một tình trạng rất phổ biến. Các nhà nghiên cứu ước tính có khoảng 84 triệu người trưởng thành ở Hoa Kỳ mắc tiền đái tháo đường. Bệnh ảnh hưởng đến hơn 1 trên 3 người trưởng thành dưới 65 tuổi và một nửa số người trên 65 tuổi ở Hoa Kỳ. Đáng lo ngại, hơn 80% người mắc tiền đái tháo đường không biết mình mắc bệnh, vì nó thường không có triệu chứng rõ ràng.
Triệu chứng và nguyên nhân
Triệu chứng của tiền đái tháo đường
Hầu hết những người bị tiền đái tháo đường không có bất kỳ triệu chứng nào. Đây là lý do tại sao việc khám sức khỏe định kỳ với bác sĩ là rất quan trọng để thực hiện các xét nghiệm sàng lọc, như xét nghiệm máu, để kiểm tra mức đường huyết. Đây là cách duy nhất để biết bạn có bị tiền đái tháo đường hay không.
Một số ít người có thể gặp các triệu chứng sau:
- Khát nước nhiều hơn bình thường.
- Đi tiểu thường xuyên hơn.
- Mờ mắt.
- Mệt mỏi.
Nguyên nhân gây tiền đái tháo đường
Nguyên nhân của tiền đái tháo đường tương tự như nguyên nhân của bệnh đái tháo đường tuýp 2 – chủ yếu là tình trạng kháng insulin.
Kháng insulin xảy ra khi các tế bào trong cơ, mỡ và gan không phản ứng đúng với insulin. Insulin là một hormone do tuyến tụy sản xuất, rất cần thiết cho sự sống và điều hòa lượng đường trong máu. Khi không có đủ insulin hoặc cơ thể không phản ứng đúng với nó, bạn sẽ bị tăng đường huyết.
Một số yếu tố có thể góp phần gây ra tình trạng kháng insulin, bao gồm:
- Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ.
- Thừa cân, béo phì: Đặc biệt là mỡ bụng và mỡ nội tạng.
- Ít vận động thể chất: Lười vận động làm giảm khả năng sử dụng glucose của cơ thể.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thường xuyên ăn thực phẩm chế biến sẵn, nhiều carbohydrate và chất béo bão hòa.
- Sử dụng một số loại thuốc: Chẳng hạn như sử dụng steroid dài ngày.
- Rối loạn nội tiết tố: Như suy giáp và hội chứng Cushing.
- Căng thẳng mãn tính: Kéo dài và thiếu ngủ.
Các yếu tố nguy cơ của tiền đái tháo đường
Các yếu tố nguy cơ của tiền đái tháo đường bao gồm:
- Tiền sử gia đình mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2 (cha mẹ hoặc anh chị em ruột).
- Thừa cân hoặc béo phì (chỉ số BMI lớn hơn 25).
- Ít vận động thể chất (dưới ba lần một tuần).
- Tuổi từ 45 trở lên.
- Hút thuốc lá.
- Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.
- Tiền sử đái tháo đường thai kỳ.
- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
Chủng tộc và dân tộc cũng là những yếu tố nguy cơ. Bạn có nguy cơ gia tăng nếu bạn là:
- Người da đen.
- Người gốc Tây Ban Nha/Latinh.
- Người Mỹ bản địa.
- Người dân đảo Thái Bình Dương.
- Người Mỹ gốc Á.
Một số yếu tố nguy cơ không thể thay đổi, chẳng hạn như tuổi tác và tiền sử gia đình (di truyền). Nhưng những yếu tố khác, chẳng hạn như ít vận động thể chất và hút thuốc, bạn có thể cải thiện. Bạn càng có nhiều yếu tố nguy cơ này, thì khả năng tiền đái tháo đường càng cao – hoặc bạn đã mắc bệnh.
Điều quan trọng là nói chuyện với bác sĩ về việc sàng lọc tiền đái tháo đường. Mặc dù có thể dễ dàng hơn về mặt tinh thần khi tránh tìm hiểu, nhưng việc biết và hành động rất có giá trị đối với sức khỏe lâu dài của bạn.
Biến chứng tiềm ẩn của tiền đái tháo đường
Biến chứng chính của tiền đái tháo đường là tiến triển thành bệnh đái tháo đường tuýp 2. Bệnh đái tháo đường tuýp 2 không được chẩn đoán hoặc kiểm soát đầy đủ làm tăng nguy cơ mắc một số biến chứng, chẳng hạn như:
- Bệnh tim mạch.
- Bệnh thận.
- Tổn thương thần kinh (bệnh thần kinh do tiểu đường).
- Tổn thương mắt (bệnh võng mạc do tiểu đường).
Mặc dù có thể đảo ngược tiền đái tháo đường, nhưng thường không thể đảo ngược các biến chứng của bệnh tiểu đường. Đây là lý do tại sao phòng ngừa và/hoặc quản lý thích hợp là rất quan trọng.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Chẩn đoán tiền đái tháo đường
Bác sĩ dựa vào các xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra tiền đái tháo đường. Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ của tiền đái tháo đường, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm này thường xuyên hơn.
Các xét nghiệm sau đây có thể kiểm tra tiền đái tháo đường:
- Xét nghiệm đường huyết lúc đói: Xét nghiệm này đo lượng đường trong máu sau khi bạn nhịn ăn ít nhất 8 giờ.
- Nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống (OGTT): Xét nghiệm này đo lượng đường trong máu của bạn sau khi bạn uống một chất lỏng có chứa glucose.
- Xét nghiệm HbA1c: Xét nghiệm này đo lượng đường huyết trung bình của bạn trong 2 đến 3 tháng qua.
Bác sĩ sẽ chẩn đoán bạn bị tiền đái tháo đường nếu:
- Kết quả xét nghiệm đường huyết lúc đói là 100 đến 125 mg/dL (bình thường là dưới 100; đái tháo đường là 126 trở lên).
- Kết quả A1C là 5,7% đến 6,4% (bình thường là dưới 5,7%; đái tháo đường là 6,5% trở lên).
Quản lý và điều trị
Điều trị tiền đái tháo đường
Cách tốt nhất để điều trị – và có khả năng đảo ngược – tiền đái tháo đường là thông qua những thay đổi lối sống lành mạnh. Thường xuyên ăn thực phẩm bổ dưỡng và tập thể dục thường xuyên có thể giúp đưa lượng đường trong máu của bạn trở lại mức khỏe mạnh và ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh đái tháo đường tuýp 2.
Ngay cả những thay đổi nhỏ cũng có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển bệnh đái tháo đường tuýp 2, chẳng hạn như:
- Giảm cân: Bác sĩ có thể khuyên bạn nên cố gắng giảm cân để chống lại tình trạng kháng insulin và tiền đái tháo đường. Một nghiên cứu cho thấy rằng giảm 7% trọng lượng có thể làm giảm sự khởi phát của bệnh đái tháo đường tuýp 2 tới 58%.
- Hoạt động thường xuyên: Thường xuyên hoạt động thể chất cường độ vừa phải giúp tăng cường sử dụng glucose và cải thiện độ nhạy insulin của cơ. Một buổi tập thể dục cường độ vừa phải có thể làm tăng lượng glucose từ máu vào cơ bắp của bạn lên ít nhất 40%. Điều này giúp giảm lượng đường trong máu. Cố gắng tập 30 phút mỗi ngày, năm ngày một tuần, tổng cộng 150 phút một tuần. Hãy thử đi bộ hoặc một hoạt động khác mà bạn thích.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Cắt giảm lượng đường bổ sung, thay thế carbohydrate đơn giản bằng carbohydrate phức tạp và ăn nhiều rau hơn có thể giúp lượng đường trong máu của bạn trở lại mức khỏe mạnh. Bác sĩ sẽ giúp bạn tìm ra chế độ ăn uống lâu dài tốt nhất cho bạn.
Giảm các yếu tố nguy cơ gây tiền đái tháo đường thường có thể giúp lượng đường trong máu của bạn trở lại mức khỏe mạnh. Bạn có thể:
- Bỏ hút thuốc.
- Cải thiện giấc ngủ.
- Giảm căng thẳng.
Có rất nhiều chương trình có sẵn để giúp mọi người sống một cuộc sống lành mạnh và đảo ngược tiền đái tháo đường. Để tìm một kế hoạch phù hợp với bạn, hãy nói chuyện với bác sĩ hoặc tìm tài nguyên thông qua Chương trình Phòng ngừa Bệnh tiểu đường Quốc gia.
Sử dụng thuốc cho tiền đái tháo đường
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên bạn nên dùng một số loại thuốc uống trị tiểu đường. Điều này có nhiều khả năng xảy ra hơn nếu những thay đổi lối sống không giúp cải thiện lượng đường trong máu của bạn và/hoặc bạn có nhiều yếu tố nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường tuýp 2.
Các loại thuốc phổ biến nhất mà bác sĩ kê đơn cho bệnh tiền đái tháo đường là metformin và acarbose.
Phòng ngừa tiền đái tháo đường
Các chiến lược phòng ngừa tiền đái tháo đường cũng giống như các chiến lược để đảo ngược nó và ngăn ngừa bệnh đái tháo đường tuýp 2:
- Tập thể dục thường xuyên.
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh.
- Ăn thực phẩm bổ dưỡng.
- Không hút thuốc.
Thật không may, một số người có các yếu tố nguy cơ di truyền mạnh đến mức ngay cả những thay đổi lối sống cũng không đủ để ngăn ngừa sự phát triển của bệnh tiền đái tháo đường.
Tiên lượng
Nếu bạn nhận được chẩn đoán tiền đái tháo đường, bạn sẽ cần thực hiện những thay đổi lối sống để kiểm soát hoặc đảo ngược nó. Điều này có thể gây khó khăn. Nhưng thực hiện từng bước một có thể giúp bạn đến gần hơn với sức khỏe tốt hơn.
Nếu không hành động, nhiều người bị tiền đái tháo đường cuối cùng sẽ phát triển bệnh đái tháo đường tuýp 2. Điều này thường xảy ra vì mọi người không biết mình bị tiền đái tháo đường.
Sống chung với tiền đái tháo đường
Ngoài việc tuân theo hướng dẫn y tế của nhóm chăm sóc sức khỏe của bạn để điều trị tiền đái tháo đường, có những điều khác bạn có thể làm để giúp cuộc sống với tiền đái tháo đường trở nên dễ dàng hơn một chút, bao gồm:
- Tự trang bị kiến thức: Bệnh tiểu đường rất phức tạp và nhiều thứ ảnh hưởng đến lượng đường trong máu. Cố gắng hết sức để tự tìm hiểu về tiền đái tháo đường và bệnh tiểu đường từ các nguồn đáng tin cậy. Và đừng ngần ngại hỏi bác sĩ của bạn những câu hỏi.
- Giáo dục gia đình và bạn bè: Những người thân yêu của bạn càng biết nhiều về tiền đái tháo đường và những thay đổi bạn đang thực hiện để giúp sức khỏe của mình, họ càng có thể hỗ trợ bạn trong hành trình này.
- Chăm sóc sức khỏe tinh thần: Chẩn đoán tiền đái tháo đường có thể khiến bạn cảm thấy đủ loại cảm xúc, đặc biệt là do sự kỳ thị và hiểu lầm lan rộng về bệnh tiểu đường. Nếu tiền đái tháo đường gây ra cho bạn đau khổ, hãy cân nhắc việc gặp chuyên gia sức khỏe tâm thần, như nhà tâm lý học.
Điều quan trọng cần nhớ:
- Thay đổi thói quen rất khó. Có lẽ đó sẽ không phải là một con đường thẳng đến những thói quen lành mạnh hơn. Điều này là bình thường và được mong đợi.
- Tập trung vào một mục tiêu hoặc thay đổi lành mạnh tại một thời điểm. Quá nhiều thay đổi cùng một lúc có thể gây khó khăn.
- Đánh giá cao sự tiến bộ hơn là sự hoàn hảo. Bất kỳ thay đổi tích cực nào cũng là một thay đổi hữu ích.
- Hãy tử tế với bản thân.
Nếu bạn vẫn phát triển tiền đái tháo đường hoặc bệnh đái tháo đường tuýp 2 mặc dù đã thực hiện những thay đổi lành mạnh, hãy cố gắng đừng quá khắt khe với bản thân. Bệnh đái tháo đường tuýp 2 không phải là bệnh do thiếu ý chí. Nó liên quan đến nhiều cơ chế phức tạp. Và những thay đổi lành mạnh mà bạn đã thực hiện vẫn đang giúp bảo vệ sức khỏe của bạn.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Điều quan trọng là phải thường xuyên đến gặp bác sĩ nếu bạn bị tiền đái tháo đường hoặc có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Ngay cả khi kế hoạch quản lý của bạn hiện đang hoạt động, nhu cầu và cơ thể của bạn có thể thay đổi. Vì vậy, điều quan trọng là phải kiểm tra với nhà cung cấp của bạn một cách nhất quán. Họ sẽ cho bạn biết tần suất các cuộc hẹn.
Câu hỏi cần hỏi bác sĩ
Bạn có thể hỏi những câu hỏi sau:
- Làm thế nào tôi có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tiền đái tháo đường và bệnh đái tháo đường tuýp 2?
- Các triệu chứng của bệnh đái tháo đường tuýp 2 là gì?
- Mức cân nặng khỏe mạnh và thực tế mà tôi nên hướng tới là bao nhiêu?
- Những cách lành mạnh nào để giảm cân và duy trì nó?
- Tôi nên hoạt động thể chất bao nhiêu và loại nào là tốt nhất cho tôi?
- Tôi có thể thực hiện những thay đổi nào đối với thói quen ăn uống của mình để giúp ngăn ngừa hoặc trì hoãn bệnh đái tháo đường tuýp 2?
- Tôi có nên tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký không? Nếu vậy, bạn giới thiệu ai?
- Bạn có thể giới thiệu tôi đến một chương trình phòng ngừa bệnh tiểu đường gần đó hoặc trực tuyến không?
- Có nhóm hỗ trợ địa phương nào cho những người bị tiền đái tháo đường hoặc bệnh tiểu đường không?
