Tổng quan
Viêm mạc treo xơ hóa là gì?
Viêm mạc treo xơ hóa là một bệnh lý hiếm gặp ảnh hưởng đến mạc treo, một tổ chức mô giữ các phần của ruột non và ruột già vào thành bụng sau. “Viêm mạc treo” có nghĩa là tình trạng viêm của mạc treo, còn “xơ hóa” nghĩa là sự hình thành sẹo. Viêm mạc treo xơ hóa gây ra tình trạng viêm mạn tính ở mạc treo. Theo thời gian, viêm mạn tính dẫn đến xơ hóa hoặc “xơ cứng” các mô, làm chúng trở nên cứng hơn.
Mạc treo là một phần của phúc mạc tạng, lớp mô bao quanh các cơ quan trong ổ bụng và giúp giữ chúng ở đúng vị trí. Nó bao gồm hai lớp phúc mạc gấp lại với một lớp mô mỡ ở giữa. Tình trạng viêm trong viêm mạc treo xơ hóa ảnh hưởng đến lớp mỡ (mô mỡ). Nó làm cho lớp mỡ dày lên và cứng lại, thường ở một hoặc một vài điểm, có thể trông giống như các khối u trên hình ảnh chụp chiếu.
Viêm mạc treo xơ hóa có phải là một bệnh mạn tính không?
Cần có tình trạng viêm dai dẳng trong một thời gian dài để gây ra xơ hóa. Nó xảy ra theo từng giai đoạn: đầu tiên, mỡ bắt đầu bị phá vỡ, sau đó các loại tế bào khác nhau bắt đầu xâm nhập vào mô, và cuối cùng, mô sẹo phát triển. Vì vậy, theo định nghĩa, viêm mạc treo xơ hóa là một bệnh mạn tính và có tính chất tiến triển. Tuy nhiên, không phải lúc nào bệnh cũng tiếp tục tiến triển và nó thường tự khỏi.
Viêm mạc treo xơ hóa có giống với viêm mỡ mạc treo không?
Hầu hết các bác sĩ coi chúng là cùng một bệnh. Cả hai đều được mô tả là tình trạng viêm “vô căn” của mạc treo, có nghĩa là tình trạng viêm dường như xảy ra một cách tự phát. Tuy nhiên, một số người cho rằng nên sử dụng thuật ngữ “viêm mạc treo xơ hóa” để mô tả giai đoạn tiến triển hơn của bệnh hoặc một dạng nặng hơn, khi nó kéo dài hơn hoặc các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn.
“Viêm mỡ mạc treo” theo nghĩa đen có nghĩa là tình trạng viêm của mô mỡ của mạc treo. Vì tên gọi này không đề cập đến xơ hóa, một số người cho rằng nên sử dụng thuật ngữ viêm mỡ mạc treo để mô tả giai đoạn viêm sớm hơn, trước khi xảy ra sẹo. Họ cho rằng khi xơ hóa xảy ra, điều đó có nghĩa là bệnh đã tiến triển một chặng đường dài và có thể phức tạp hơn hoặc khó điều trị hơn.
Viêm mạc treo xơ hóa ảnh hưởng đến ai?
Viêm mạc treo xơ hóa là một bệnh hiếm gặp, chỉ ảnh hưởng đến khoảng 0,6% dân số. Chỉ có khoảng 200 trường hợp từng được báo cáo, vì vậy chúng ta vẫn đang trong giai đoạn đầu tìm hiểu về nó. Bệnh thường ảnh hưởng đến những người sau tuổi 50. Nhiều người mắc bệnh có tiền sử gia đình mắc các bệnh tự miễn. Nghiên cứu cũng cho thấy rằng có tới 60% trường hợp có thể liên quan đến ung thư trước đó hoặc hiện tại, đặc biệt là u lympho.
Viêm mạc treo xơ hóa có phải là ung thư không?
Bản thân nó không phải là ung thư, mặc dù nó thường liên quan đến ung thư. Ung thư là một nguyên nhân có thể gây ra tình trạng viêm mạn tính. Bệnh truyền nhiễm là một nguyên nhân có thể khác. Nghiên cứu cho thấy rằng những người đã trải qua tình trạng viêm do một trong những nguyên nhân này có nhiều khả năng phát triển viêm mạc treo xơ hóa hơn. Giống như mạc treo của họ “bắt” tình trạng viêm và tiếp tục duy trì nó.
Mô sẹo không nhân lên theo cách mà ung thư làm, nhưng nó có thể xuất hiện “lan rộng” và có thể trông giống như ung thư trên các nghiên cứu X quang. Viêm mạc treo xơ hóa thường được đặc trưng bởi một “khối” mô sẹo khu trú, rắn chắc trong mạc treo của bạn, giống như một khối u. Hai tình trạng này cũng có thể có các triệu chứng tương tự. Có thể mất một thời gian và xét nghiệm để các bác sĩ phân biệt chúng một cách dứt khoát.
Triệu chứng và nguyên nhân
Các triệu chứng của viêm mạc treo xơ hóa là gì?
Nhiều người không có triệu chứng gì cả và không biết mình mắc bệnh. Các triệu chứng phổ biến nhất mà mọi người báo cáo là đau bụng và chướng bụng. Viêm nặng có thể gây ra tiêu chảy hoặc sốt. Bạn có thể cảm thấy một khối u khi chạm vào bụng. Trong một số trường hợp hiếm gặp, một khối u có thể gây tắc nghẽn ruột non của bạn, gây ra các triệu chứng khác như buồn nôn, nôn mửa và sụt cân.
Nguyên nhân gây viêm mạc treo xơ hóa là gì?
Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được biết, nhưng các bác sĩ nghi ngờ rằng nó là một loại bệnh tự miễn. Điều đó có nghĩa là tình trạng viêm là một phản ứng miễn dịch không phù hợp hoặc phản ứng quá mức. Hệ thống miễn dịch của bạn sử dụng tình trạng viêm để chống lại những kẻ xâm lược và chữa lành các mô bị tổn thương. Khi hệ thống miễn dịch của bạn kích hoạt theo cách này mà không có bất kỳ mối đe dọa rõ ràng nào, nó được gọi là phản ứng tự miễn.
Có nhiều loại bệnh tự miễn khác nhau gây ra tình trạng viêm mạn tính ở các bộ phận khác nhau của cơ thể. Chúng ta không biết tại sao chúng xảy ra, nhưng chúng dường như có một phần di truyền và có thể được kích hoạt bởi các căng thẳng về thể chất, chẳng hạn như bệnh tật hoặc chấn thương. Những người bị viêm mạc treo xơ hóa thường có tiền sử gia đình mắc bệnh tự miễn và đôi khi họ mắc các bệnh tự miễn khác.
Chẩn đoán và xét nghiệm
Viêm mạc treo xơ hóa được chẩn đoán như thế nào?
Chẩn đoán hình ảnh
Bác sĩ sẽ chụp X quang mạc treo của bạn để tìm các dấu hiệu đặc trưng của viêm mạc treo xơ hóa. Họ có thể thấy những dấu hiệu đầu tiên trên siêu âm bụng, một thủ thuật nhanh chóng và dễ thực hiện. Khi họ nghi ngờ SM, họ sẽ tiến hành một xét nghiệm hình ảnh nhạy cảm hơn, chẳng hạn như chụp CT (chụp cắt lớp vi tính) hoặc MRI (chụp cộng hưởng từ). Họ sẽ tìm kiếm một khối khu trú có dấu hiệu phá vỡ mô và xơ hóa xung quanh nó.
Nếu các xét nghiệm này không thể phân biệt giữa viêm mạc treo xơ hóa và ung thư, chụp PET có thể giúp xác nhận chẩn đoán. PET là viết tắt của chụp cắt lớp phát xạ positron. Đây là một loại chẩn đoán hình ảnh y học hạt nhân hoạt động bằng cách tiêm một chất đánh dấu phóng xạ an toàn vào cơ thể bạn. Chụp CT hoặc MRI có thể phát hiện bức xạ trong khi tạo ra hình ảnh. Các tế bào ung thư hấp thụ nhiều chất đánh dấu phóng xạ hơn các tế bào khác.
Sinh thiết
Nếu mọi thứ khác đều thất bại, bác sĩ có thể cần lấy một mẫu mô mạc treo của bạn để sinh thiết. Một nhà bệnh học sẽ phân tích mẫu mô để đưa ra chẩn đoán cuối cùng. Thông thường, họ có thể lấy mẫu mô (sinh thiết) qua kim được đưa vào bụng của bạn. Một số người có thể cần phải phẫu thuật xâm lấn tối thiểu để kiểm tra mạc treo của họ và lấy mẫu (nội soi ổ bụng).
Quản lý và điều trị
Điều trị viêm mạc treo xơ hóa là gì?
Nhiều người sẽ không bao giờ cần điều trị. Viêm mạc treo xơ hóa có xu hướng tự giới hạn và thường tự khỏi. Nó có thể không bao giờ gây ra triệu chứng hoặc chỉ gây ra sự khó chịu nhẹ mà bạn có thể kiểm soát bằng thuốc không kê đơn (OTC). Tuy nhiên, nếu bạn có các triệu chứng dai dẳng, bác sĩ sẽ kê toa các loại thuốc khác nhau để điều trị chúng. Chúng có thể bao gồm:
Tiên lượng
Tiên lượng của viêm mạc treo xơ hóa là gì?
Đối với hầu hết mọi người, tiên lượng là tốt, nhưng nó có thể khác nhau ở mỗi người. Hầu hết mọi người có các triệu chứng từ nhẹ đến trung bình, nếu có, nhưng đôi khi, nó biểu hiện như một tình trạng tích cực hơn. Nó có thể kéo dài trong vài ngày hoặc kéo dài đến 10 năm. Nó thường tự khỏi, hoặc dùng thuốc, nhưng đôi khi thì không. Có thể mất một vài lần thử và sai để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp nhất với bạn.
Sống chung với bệnh
Chế độ ăn uống có thể cải thiện các triệu chứng của tôi hoặc làm cho viêm mạc treo xơ hóa biến mất không?
Một chế độ ăn uống chống viêm có thể giúp giảm tình trạng viêm mạn tính trong cơ thể bạn, đặc biệt là trong hệ tiêu hóa. Nó không đủ để làm cho viêm mạc treo xơ hóa biến mất, nhưng nó có thể tạo ra sự khác biệt trong các triệu chứng của bạn. Một chế độ ăn uống chống viêm nhấn mạnh các loại thực phẩm toàn phần có trong tự nhiên hơn là các loại thực phẩm chế biến sẵn có trong gói. Nó cũng nhấn mạnh các chất béo lành mạnh, không bão hòa, chẳng hạn như omega-3.
