Viêm Màng Não Do Virus

Viêm màng não do virus là tình trạng viêm nhiễm màng não, lớp màng bao bọc và bảo vệ não bộ và tủy sống, gây ra bởi virus. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ hơn là người lớn.

Viêm màng não do virus là gì?

Viêm màng não do virus, còn gọi là viêm màng não vô khuẩn, là tình trạng viêm của màng não do nhiễm virus. Màng não là lớp màng bao quanh não và tủy sống. Bệnh này phổ biến hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn.

Sự khác biệt giữa viêm màng não do virus và viêm màng não do vi khuẩn là gì?

Cả hai loại viêm màng não này đều gây viêm màng não, nhưng tác nhân gây bệnh khác nhau. Viêm màng não do virus thường tự khỏi, trong khi viêm màng não do vi khuẩn có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Việc phân biệt hai loại này đòi hỏi phải được bác sĩ thăm khám và chẩn đoán. Do đó, nếu nghi ngờ mắc viêm màng não, cần đến ngay cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời.

Triệu chứng và Nguyên nhân

Triệu chứng của viêm màng não do virus là gì?

Các triệu chứng của viêm màng não do virus có thể xuất hiện đột ngột và bao gồm:

• Sốt.
• Ớn lạnh.
• Đau đầu.
• Cứng cổ.
• Buồn nôn hoặc nôn.
• Nhạy cảm với ánh sáng (sợ ánh sáng).
• Chán ăn.
• Khó tập trung.
• Song thị (nhìn đôi).

Đôi khi, người bệnh có thể có các triệu chứng của nhiễm virus (ví dụ: sổ mũi, ho, đau nhức cơ thể hoặc phát ban) trước khi các triệu chứng viêm màng não bắt đầu.

Dấu hiệu viêm màng não do virus ở trẻ sơ sinh

Việc nhận biết các triệu chứng viêm màng não do virus ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể khó khăn. Một số dấu hiệu có thể bao gồm:

• Sốt.
• Nôn mửa.
• Phần thóp (điểm mềm) trên đầu trẻ bị phồng lên.
• Quấy khóc, khó chịu.
• Ăn ít hơn.
• Buồn ngủ hoặc khó thức giấc.
• Ít năng lượng hoặc phản ứng chậm chạp (li bì).

Nguyên nhân gây viêm màng não do virus là gì?

Nhiều loại virus có thể gây viêm màng não, bao gồm:

• Enterovirus (virus đường ruột): Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, bao gồm virus Coxsackie và echovirus.
• Herpesvirus: Virus herpes simplex (HSV) và virus varicella-zoster (VZV) (gây bệnh thủy đậu và zona thần kinh) có thể gây viêm màng não.
• Virus quai bị.
• Virus cúm.
• Arbovirus: Lây truyền qua côn trùng như muỗi, ví dụ như virus Tây sông Nile.

Viêm màng não do virus lây lan như thế nào?

Các loại virus gây viêm màng não thường lây lan từ người sang người qua:

• Ho.
• Hắt hơi.
• Tiếp xúc gần.
• Dùng chung thức ăn hoặc đồ dùng cá nhân.
• Chạm vào các bề mặt bị ô nhiễm.

Một số trường hợp viêm màng não do virus có thể lây truyền qua vết đốt của muỗi bị nhiễm bệnh.

Viêm màng não do virus có lây không?

Các virus gây viêm màng não có khả năng lây nhiễm. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp nhiễm virus không dẫn đến viêm màng não mà gây ra các bệnh khác. Ví dụ, virus cúm thường gây ra các bệnh về đường hô hấp hơn là viêm màng não.

Các yếu tố rủi ro của viêm màng não do virus là gì?

Bất kỳ ai cũng có thể mắc viêm màng não do virus, nhưng nguy cơ cao hơn nếu bạn:

• Dưới 5 tuổi.
• Có hệ miễn dịch suy yếu do mắc các bệnh như rối loạn tự miễn, HIV hoặc ung thư, hoặc đang sử dụng các loại thuốc ức chế hệ miễn dịch.
• Sống trong môi trường tập thể, như ký túc xá đại học.

Biến chứng của viêm màng não do virus là gì?

Viêm màng não do virus ít gây biến chứng hơn so với viêm màng não do vi khuẩn. Tuy nhiên, vẫn có nguy cơ gặp các tác động ngắn hạn và dài hạn nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, bao gồm:

• Giảm thị lực.
• Giảm thính lực.
• Gặp khó khăn về trí nhớ và khả năng tập trung.
• Các vấn đề về vận động và giữ thăng bằng.
• Khó khăn trong học tập.

Chẩn đoán và Xét nghiệm

Chẩn đoán viêm màng não do virus như thế nào?

Bác sĩ chẩn đoán viêm màng não do virus bằng cách khám thần kinh và xét nghiệm dịch não tủy (dịch bao quanh não và tủy sống). Họ cũng có thể lấy mẫu máu, phân, dịch mũi họng hoặc chụp ảnh não.

Các xét nghiệm cụ thể

Một số xét nghiệm mà bác sĩ có thể sử dụng để chẩn đoán viêm màng não do virus bao gồm:

• Chọc dò tủy sống (thắt lưng).
• Xét nghiệm máu.
• Phết dịch mũi hoặc họng. Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch từ mũi hoặc họng của bạn. Phòng thí nghiệm sẽ kiểm tra mẫu để tìm virus hoặc các bệnh nhiễm trùng khác.
• Chẩn đoán hình ảnh. Bác sĩ có thể sử dụng chụp CT (chụp cắt lớp vi tính) hoặc MRI (chụp cộng hưởng từ) để chụp ảnh não. Họ sẽ tìm kiếm tình trạng viêm và các thay đổi khác do viêm màng não gây ra.
• Mẫu phân. Đôi khi, bác sĩ có thể yêu cầu bạn cung cấp mẫu phân. Phòng thí nghiệm sẽ kiểm tra mẫu của bạn để tìm virus hoặc các bệnh nhiễm trùng khác.

Quản lý và Điều trị

Điều trị viêm màng não do virus như thế nào?

Cách điều trị viêm màng não do virus phụ thuộc vào loại virus gây bệnh. Thuốc kháng virus có sẵn cho một số loại virus gây viêm màng não. Bác sĩ cũng có thể sử dụng thuốc để giảm sưng hoặc điều trị các triệu chứng như đau hoặc mất nước.

Các loại thuốc và thủ thuật cụ thể

Các loại thuốc và phương pháp điều trị khác mà bác sĩ có thể sử dụng để điều trị viêm màng não do virus bao gồm:

• Thuốc giảm đau: Acetaminophen hoặc ibuprofen có thể giúp giảm đau đầu và sốt.
• Thuốc chống nôn: Promethazine hoặc ondansetron có thể giúp giảm buồn nôn và nôn.
• Truyền dịch tĩnh mạch: Có thể được sử dụng để điều trị tình trạng mất nước.
• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi đầy đủ có thể giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.

Phòng ngừa

Có thể phòng ngừa viêm màng não do virus không?

Các biện pháp giúp giảm nguy cơ nhiễm virus gây viêm màng não bao gồm:

• Tiêm phòng vắc-xin: Có vắc-xin phòng bệnh thủy đậu, cúm, sởi và quai bị.
• Rửa tay thường xuyên: Vệ sinh tay đúng cách đặc biệt quan trọng trong mùa lạnh và cúm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh hoặc thay tã.
• Khử trùng các bề mặt thường xuyên chạm vào.
• Sử dụng bao cao su hoặc màng chắn miệng khi quan hệ tình dục.
• Tự bảo vệ mình khỏi bị côn trùng đốt: Mặc quần áo bảo hộ, sử dụng thuốc xịt côn trùng và ngủ dưới màn chống muỗi nếu cần thiết.
• Tránh tiếp xúc với người bệnh: Nếu không thể tránh tiếp xúc, hãy đeo khẩu trang để giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh. Không dùng chung đồ dùng cá nhân (như cốc uống nước) với người khác.
• Tìm hiểu thông tin trước khi đi du lịch: Tìm hiểu cách giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm phổ biến ở điểm đến của bạn.

Tiên lượng

Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi bị viêm màng não do virus?

Viêm màng não do virus thường có tiên lượng tốt. Tùy thuộc vào mức độ bệnh, bạn có thể được điều trị tại nhà hoặc trong bệnh viện. Nếu phải nhập viện, bạn có thể phải ở lại ít nhất vài ngày. Vì không có cách chữa trị cụ thể cho viêm màng não do virus, bác sĩ có thể sẽ điều trị cho bạn bằng các biện pháp hỗ trợ để kiểm soát các triệu chứng.

Viêm màng não do virus kéo dài bao lâu?

Viêm màng não do virus thường tự khỏi trong vòng một hoặc hai tuần. Một số người có thể mất vài tuần hoặc lâu hơn để cảm thấy hoàn toàn bình phục.

Sống chung với bệnh

Khi nào tôi nên đi khám bác sĩ?

Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn hoặc con bạn có các triệu chứng của viêm màng não do virus. Bác sĩ sẽ xác định mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh và có cần điều trị bằng kháng sinh hay không.

Khi nào tôi nên đến phòng cấp cứu?

Hãy đến phòng cấp cứu nếu bạn có các dấu hiệu bệnh nghiêm trọng, bao gồm:

• Đau hoặc cứng cổ nghiêm trọng – bạn không thể quay đầu hoặc cúi cằm về phía ngực.
• Đau đầu dữ dội.
• Song thị.
• Lú lẫn hoặc các thay đổi về tinh thần khác.

Những câu hỏi nào tôi nên hỏi bác sĩ?

Bạn có thể muốn hỏi bác sĩ:

• Các lựa chọn điều trị của tôi là gì?
• Làm thế nào tôi có thể kiểm soát các triệu chứng của mình?
• Khi nào tôi nên tái khám với bác sĩ?
• Những dấu hiệu và triệu chứng nào sẽ khiến tôi phải đến phòng cấp cứu?
• Tôi có lây bệnh cho người khác không?

Viêm màng não do virus có vẻ đáng sợ, nhưng đây là một dạng viêm màng não ít nghiêm trọng hơn và thường tự khỏi. Tuy nhiên, các dạng viêm màng não khác có thể rất nghiêm trọng và không có cách nào để biết nguyên nhân nếu không đi khám bác sĩ. Hãy đến phòng cấp cứu ngay lập tức nếu bạn bị cứng cổ hoặc đau đầu dữ dội, song thị, lú lẫn hoặc thay đổi về tinh thần.